روابط خارجی طالبان؛ از سیاه چاله ژئوپلتیکی تا دلالی نفوذ الزامات راهبردی دولت سیزدهم در مذاکرات هسته‌ای در دوره پسااعتماد به آمریکا بازدارندگی دریایی جمهوری اسلامی ایران در برابر رژیم صهیونیستی از خلیج فارس تا دریای مدیترانه آینده حضور بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در سوریه آینده رهبری سیاسی آلمان در عصر پسامرکل جنگ دوازده روزه غزه و آسیب‌های بازدارندگی رژیم صهیونیستی چرایی امکان ناپذیری مذاکرات فرا برجامی جمهوری اسلامی در خصوص توان موشکی که تکنولوژی آنرا بومی کرده، هرگز امتیازی نخواهد داد و مذاکراتی نیز صورت نخواهد پذیرفت چرا نباید به خروج نیرو‌هایی آمریکایی از عراق امیدوار بود چشم انداز روابط روسیه و ایالات متحده آمریکا در دوره ریاست جمهوری جو بایدن اولویت و راهبرد‌های جو بایدن در منطقه غرب آسیا سیاست برجامی ایران؛ از اقدام قاطع تا رفع همه تحریم‌ها شماره ۴۶ فصلنامه روابط خارجی "frqjournal" (تابستان ۱۳۹۹) منتشر شد. ایران و مارپیچ مذاکره تحریم های جدید ایالات متحده علیه صنایع دفاعی ترکیه/ پیامدهای داخلی و بین المللی چرا مذاکره با آمریکا بی‌نتیجه است؟ / مصادیق تحلیلی و تاریخی مهمترین ظرفیت خنثی سازی تحریم‌ها: نیروی جوان تحصیلکرده انقلابی/ بکارگیری الگوی اقتصاد مقاومتی
کد خبر:۱۰۴۶
۰۴ شهريور ۱۳۹۹ | ۱۶:۰۱
بعد از اتمام تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران

امکان‌سنجی‌و‌برآورد‌ظرفیت‌خرید‌تسلیحات ‌نظامی از روسیه‌و‌چین توسط‌ایران

تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب توافقنامه برجام در اکتبر 2020 به پایان می رسد. آمریکا به دنبال تمدید نامحدود تحریم های تسلیحاتی بعد از انقضاء آن است. نیازهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در سه حوزه هوایی- موشکی، زمینی و دریایی سبب شده است این کشور پس از پایان تحریم های تسلیحاتی به انتقال تسلیحات از شرکت های چینی و روسی چشم بدوزد. خرید تسلیحات راهبردی و با فناوری بالا از شرکت های این دو کشور می تواند به تقویت بازدارندگی نظامی جمهوری سلامی ایران کمک کند.

 

امکان سنجی و برآورد ظرفیت خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

1. مقدمه

تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی به صورت یکجانبه آغاز شد و در قالب قطعنامه 1747 شورای امنیت به صورت چندجانبه به اوج خود رسید. تحریم های تسلیحاتی کاتسا به صورت یکجانبه مکمل تحریم های شورای امنیت به شمار می رفت. امضای توافقنامه برجام در سال 2015 نقطه پایانی بود بر استمرار تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران که بر اساس این توافقنامه در مهرماه 1399 به پایان می رسد. تلاش آمریکا جهت نامحدود کردن تحریم های تسلیحاتی در شورای امنیت با مخالفت چین و روسیه مواجه شده است. در نوشتار پیش رو ضمن ارزیابی بازدارندگی نظامی جمهوری اسلامی ایران در ابعاد هوایی، دریایی موشکی به بررسی ظرفیت های تسلیحاتی چین و روسیه جهت تقویت توان نظامی جمهوری اسلامی ایران خواهیم پرداخت.

2. سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران و تهدیدات محیطی

سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران همواره با توجه به تهدیدات محیطی و محدودیت های تسلیحاتی طراحی و متحول شده است. با توجه به اسناد بالادستی برنامه ششم توسعه و سند چشم انداز بیست ساله کشور و اظهارات مقامات ارشد، نظام بازدارندگی همه جانبه و موثر، محور سیاست های دفاعی کشور را تشکیل می دهد.

امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران      بند 3-53 سیاست های کلی برنامه ششم توسعه در راستای ارتقای بازدارندگی مطرح کرده است: افزایش ظرفیت های قدرت نرم و دفاع سایبری و تامین پدافند و امنیت سایبری برای زیر ساخت های کشور در چهارچوب سیاست های کلی مصوب.[1] صورت پذیرد. در بند 53 سیاست های کلی برنامه ششم توسعه ذکر شده است توسعه توان موشکی و فناوری ها و ظرفیت تولد سلاح ها و تجهیزات عمده دفاعی برترساز با توان بازدارندگی و متناسب با انواع تهدیدات است.[2] بند ب ماده 106 سند ششم توسعه تصریح می کند که دولت موظف است پشتیبانی های لازم را به منظور افزایش توان دفاعی کشور در تراز قدرت منطقه ای و تامین منافع ملی و امنیت ملی با انجام اقدامات اساسی زیر به عمل آورد: تحکیم و تقویت بنیه دفاعی کشور با پشتیبانی از توسعه و افزایش توان تولیدی موشکی؛ توسعه و تقویت توان پدافند هوایی در سطوح مختلف برد کوتاه، متوسط و بلند.[3] در مجموع سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران را می توان با محوریت بازدارندگی همه جانبه و موثر در چهار بخش بازدارندگی سه سطحی (خشکی، هوایی و دریایی)، بسیج مردمی، بازدارندگی موشکی و دفاع سایبری خلاصه نمود.

3. محیط راهبردی و تهدیدات راهبردی

محیط راهبردی جمهوری اسلامی ایران به دلیل دخالت قدرت های فرامنطقه ای در نظم امنیتی منطقه غرب آسیا در قالب دو محیط بین المللی و منطقه ای دسته بندی می شود. تهدیدات هر دو محیط در پیوند با یکدیگر زمینه های تهیدات محیط راهبردی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهند.

3-1. تقویت تسلیحاتی متحدین منطقه ای آمریکا


عربستان سعودی، بر اساس ارزیابی «مؤسسۀ بین‌المللی تحقیقات صلحِ استکهلم»، در پنج سال گذشته نخستین واردکنندۀ تسلیحات در جهان بوده است و میزان خرید این کشور در این زمینه، در فاصلۀ سال‌های ٢٠١٤ تا ٢٠١٨ به نسبت مدت مشابه پیش از آن، به میزان ١٩٢ درصد افزایش یافته است
. در همین دوره، مصر خریدهای خود را نسبت به دورۀ پنج سالۀ پیش از آن ٢٠٦ درصد، اسرائیل ٣۵٤ درصد، قطر ٢٢۵ درصد، و عراق ١٣٩ درصد افزایش داده‌اند. در همین دوره، میزان خریدهای تسلیحاتی سوریه ٨٧ درصد کاهش داشته است[4].امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

          

 

3-2. حمله نظامی گزینشی به نیروهای مقاومت

 

حملات هوایی رژیم صهیونیستی به مدافعان حرم در سوریه و انفجار انبار مهمات نیروهای مقاومت در عراق و سوریه سبب تشدید فشارهای نظامی به نیروهای محور مقاومت شده است. حملات نظامی آمریکا به نیروهای حشدالشعبی و کتائب حزب الله و در ادامه شهادت سردار سلیمانی در قالب لایه نظامی فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاده است.

3-3. استمرار نامحدود تحریم های تسلیحاتی

طرح پمپئو برای دائمی کردن تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران و ارسال آن به شورای امنیت جهت کاهش سطح بازدارندگی نظامی مطرح شده است. مهرماه 1399 به عنوان زمان پایان تحریم های تسلیحاتی مندرج در برجام برای تیم امنیتی ترامپ قابل قبول نبوده و استمرار تحریم ها در جهت فشار حداکثری به مهمترین گزینه راهبردی محدودسازی نظامی ایران نزد آمریکایی ها تبدیل شده است.

3-4. تحریم های بی سابقه اقتصادی

تحریم های همه جانبه دوره ریاست جمهوری اوباما با خروج ترامپ از برجام از شدت بالایی برخوردار شده است. تلاطم شدید شاخص های اقتصاد داخلی نشان دهنده تاثیرگذار بودن فشارهای تحریمی و ضرورت مقابله با آن توسط نخبگان حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران بوده است. این تحریم ها بر حوزه مسایل اقتصادی- اجتماعی داخلی و توانایی های نظامی بازدارندگی در برابر تهدیدات محیطی تاثیرگذار بوده است.

4. نیازسنجی تسلیحات راهبردی جمهوری اسلامی ایران

با توجه به تهدیدات مطرح شده فوق و تقویت تعادل دفاع و تهاجم در بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران نیازهای راهبردی به سلاح های تهاجمی و تدافعی با برتری تسلیحات تهاجمی بیش از دهه های گذشته احساس می شود. نیازهای راهبردی تسلیحاتی ایران در شرایط کنونی را می توان در سه بعد هوایی، زمینی-موشکی و دریایی خلاصه نمود.

امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

5.امکان سنجی و ظرفیت سنجی شرکای تسلیحاتی ایران

 

5-1. چین

در سال 2018 چین پنجمین کشور واردکننده تسلیحات بود و 76 درصد از تسلیحات وارداتی خود را از روسیه وارد کرده است. پنجمین کشور صادرکننده اسلحه با 5/5 درصد صادرات جهانی تسلیحات را در اختیار دارد.[1] شرکت های تسلیحاتی چینی مطرح جهت فروش تسلیحات نظامی به ایران تعداد اندکی هستند. مهمترین شرکت های تسلیحاتی چین عبارتند از: شرکت چینی صنعت هوایی[2]، شرکت دانش و صنعت هوایی چین[3]، تولید کننده عمده موشکی و سیستم فضایی چین[4]، شرکت گروه فناوری الکترونیکی چین[5]، تولیدکننده قطعات الکترونیکی برای کالاهای نظامی[6]، شرکت گروه صنایع شمال[7]، شرکت صنعتی چینی ساخت کشتی[8] و شرکت های کشتی سازی عمده[9].
امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران
 
امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

 

5-2. روسیه

عمده تسلیحات صادراتی روسیه به کشورهای آسیایی و آفریقایی صادر می شوند. 43 درصد از تسلیحات روسیه به منطقه اسیا و 20 درصد آن به غرب آسیا صادر می شود. یکی از مهمترین مشتری تسلیحات روسی هند است. هند 62 درصد از تسلیحات خود را از روسیه وارد می کند. از سال 2015 تا 2020 روس ها موافقت کردند تا با قراردادی به ارزش 7 میلیارد دلار 24 سوخوی 35 و چهار اس-400 را به چینی ها به فروش برسانند. روس ها در تامین تسلیحات کشورهای قدرتمند آسیایی از سابقه طولانی برخوردار هستند. روس ها در سال 2019 بیش از 13 میلیارد دلار انواع تسلیحات را به فروش رسانده اند.[1] 55 درصد از تسلیحات روسیه امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

در سالهای 2014 تا 2018 به سه کشور هند، چین و الجزایر فروخته شده است. مهمترین شرکت های تولیدکننده تسلیحات روسیه عبارتند از آلماز-آنتی، شرکت هواپیمایی متحده، شرکت کشتی سازی متحده و شرکت موشک های تاکتیکی. در جدول زیر رتبه بندی شرکت های تسلیحاتی مطرح روسیه مشاهده می شود. [1]

امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

 

امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

1. تحلیل راهبردی

انتقال تسلیحات از قدرت نظامی دوم و سوم جهانی مزایای راهبردی بسیاری در ابعاد انتقال تسلیحات کارآمد و متنوع دربرخواهد داشت. به تبع در صورت وقوع سناریوی دوم (مخالف چین و روسیه با قطعنامه آمریکا در شورای امنیت) انتقال تسلیحات از چین و روسیه آسان تر خواهد بود. مزایای انتقال تسلیحات از چین همان طور که در جدول مزیت راهبردی انتقال تسلیحات از چین اشاره شد تقویت توان بازدارندگی هوایی (خرید جنگنده های سری JF و هلیکوپترهای سری Z ) خواهد بود. به دلیل حجم بیش از 20 میلیارد دلاری تراز تجاری ایران و چین و عدم انتقال بخشی از درآمدهای ارزی به داخل کشور، امکان پیاده سازی الگویخرید تسلیحات با استفاده از منابع مسدودشده وجود دارد. به عنوان مثال چین در قبال انتقال تسلیحات از ونزوئلا نفت و از ازبکستان و ترکمنستان نیز گاز دریافت کرده است.[1]

امکان سنجی و ظرفیت سنجی خرید تسلیحات نظامی از روسیه و چین توسط ایران

دومین صادرکننده تسلیحات جهان با نزدیک به 20 درصد از کل صادرات جهانی روسیه است. امتیاز روسیه جهت همکاری تسلیحاتی را می توان در کاهش فروش تسلیحات به ونزوئلا و هند و حمایت تسلیحاتی این کشور از رقبای سیاسی آمریکا خلاصه نمود. صادرات روسیه به هند 42 درصد در سالهای 2009 تا 2018 کاهش داشته است. در همین دوره بیش از 90 درصد کاهش در صادرات اسلحه به ونزوئلا ثبت شده است. از سال 2000 به بعد، روسیه صد درصد از تسلیحات نیکاراگوئه را تامین کرده است. نزدیک به هفتاد درصد از تسلیحات ونزوئلا توسط روسیه تامین شده است. موشک های ضد تانک، هلیکوپتر و هواپیماهای جنگی، سیستم های ضد هوایی، توپخانه و راکت انداز[2] از جمله سلاح هایی است که توسط روسیه به ونزوئلا فروخته شده است. بازار تسلیحات ایران و مخالف ایران با آمریکا دو امتیاز این کشور در افزایش انگیزه روسیه در فروش تسلیحات راهبردی مانند هواپیماهای SU-30 و زیردریایی های Amure1670 و Piranha خواهد بود.



 


 


[2] Aviation Industry Corporation of China (AVIC)

[3] China Aerospace Science and Industry Corporation (CASIC)

[4] China’s main missile and space systems producer

[5] China Electronics Technology Group Corporation (CETC)

[6] the leading producer of electronics and components for military goods

[7] China North Industries Group Corporation

[8] China State Shipbuilding Corporation (CSSC)

[9] the major shipbuilding companies

 

 

 

امیر عباسی خوشکار
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
علی۳۱
۰۴:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۰۸
باسلام.
اگرمسئولین باهوش عمل کنندمیتوانندبهترین امتیاز رو به جای دادن امتیاز ازچین وروسیه بگیرند.سلاحهای روسی از
مدل چینی بهترهستندولی چین دارای صنعت غیرنظامی بزرگتری میباشدمنظورقدرت اقتصادی چین میباشدواگر ایران بتواندامتیاز تولید جی۱۰وجی۳۱ رو کسب کندوازهریک
۳۰تا۴۰فروندتولیدکند میتواندروسیه رو هم مجبوربه فروش
سلاح بازیرساختهایش کندکه میتوان باتولید۸۰فروندسوخو
۳۰اس ام و۴۰فروندسوخو۳۵اس ودربحث زرهی هم تانکی
مثل تایپ۹۹ یاتی۹۰اس ام روبه میزان۱۵۰۰دستگاه یاکمتردر
کنار۸۰۰دستگاه تی۱۴ودربحث بالگردهم خریدZ.20وZ-9یا
کاموف۶۲و۳۰وتحاجمی هم Z-10یاکاموف۵۲یامیل۲۸و۳۵ام
شامل ۲۵۰فروندترابری و۸۰فروندتحاجمی تولیدشده درداخل
وخرید۶فروندناوچه سنگین گورشکوف و۱۲ناوچه سبک استروگاوشی و۸زیردریایی دیزل امور و۲ناوآبی خاکی تایپ۷۱و۲فروندایوانگرادوخریدسامانه های مثل اس۴۰۰واس۳۵۰وپانتیسراس امسریع جدیدوسامانه ضدکشتی باستیون وتولیدسیلو وموشکهای مثل یاخونت و
کلاب یاکالیبر و...
کامران
۱۹:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۹/۱۸
ضمن سلام،علی جون یعنی میخوای بگی این همه خبره نظامی اندازه تونمیفهمن،این حرفاچیه میزنی
آخرین گزارش های تحلیلی
آخرین مصاحبه ها
آخرین ویدئوها
آخرین یادداشت ها
آخرین اینفوگرافیک ها