FATF یک نهاد استانداردسازی است ولی به لحاظ تأثیرگذاری، در شمار نهادهای حاکمیتی است.
یوسف مولایی:
یوسف مولایی بهعنوان سخنران اول در هفتیمن سلسله نشست رویداد استراتژیک، بهعنوان مقدمه ابتدا به شرح جایگاه سازمانهای بینالمللی و ارتباط آن با FATF پرداخت. مولایی ابراز داشت که سازمانها بخشی از نظام بینالملل بوده و در چارچوب آن عمل میکنند.- برخی از سازمانها نقش امنیتی دارند؛
- برخی دیگر همچون یاتا، ایکائو و یونسکو نقش استانداردسازی دارند که حساسیتبرانگیزی کمتری دارند؛
- در نهایت نیز برخی از سازمانها هستند که در حوزه حاکمیتی فعالیت دارند و حساسیتبرانگیزی بالایی دارند.
بانک مرکزی و کمیته پولشویی نهادهای مرجع اصلی هستند و لذا تصمیمگیری در زمینه پیوستن به FATF باید به آنها محول شود.
از نظر مولایی FATF یک نهاد استانداردسازی است ولی به لحاظ تأثیرگذاری، در شمار نهادهای حاکمیتی هم است و بنابراین در برخی محورها از جمله تعریف تروریسم و مصداق های آن حساسیتبرانگیزی بالایی دارد. همین مسئله نیز باعث ایجاد صفبندی در جامعه شده است. وی همچنین اعلام کرد که رویکرد سیاسی و جناحی تصویر درستی از FATF ایجاد نمیکند.
FATF یک نهاد استانداردسازی است ولی به لحاظ تأثیرگذاری، در شمار نهادهای حاکمیتی هم است.بحث اصلی FATF در مورد شفافیت است و بهخصوص در مورد کشورها و گروههایی که غیر شفاف عمل میکنند. مقررات و قواعد حاکم بر این نهاد در راستای بهبود نظم اقتصاد جهانی و سرمایهداری است که البته ممکن است ما هم با این نظم مشکل داشته باشیم.
سؤال اصلی که به نظر باید به آن پرداخت، این است که در زمینه تصویب لوایح FATF کدام یک از نهادها درگیر بوده و لذا مرجع هستند؟ مولایی اعتقاد دارد که موضوع FATF باید به نهادهای متولی واگذار شود که اطلاعات دقیقتری در مورد اثرات الحاق یا عدم الحاق دارند. وی در پاسخ به این سؤال دو نهاد اصلی را بانک مرکزی و کمیته پولشویی میداند. وی همچنین چندین پرسش اساسی را مطرح میکند از جمله اینکه:
چرا با وجود ناعادلانه بودن و تبعیضآمیز بودن نهادهایی همچون سازمان ملل و NPT، ایران عضویت در آنها را پذیرفته است؟ ما در دهها سازمان مانند انپیتی و سازمان ملل قرار داریم که الزاماً متضمن منافع ما نیست و از سویی مقرراتش هم عادلانه نیست.
این یک انتخاب اساسی است که ایران میخواهد به نظم بینالمللی ورود کند یا نه؟ در این شرایط یا به طور کلی وارد نظم جهانی نمیشوید و یا اگر وارد شدید، محدودیتهایی ایجاد میشود. در اوایل انقلاب نیز بحث همکاری با سازمان صلیب سرخ جهانی و دیوان بینالمللی دادگستری وجود داشت؛ ولی سرانجام ما همکاری را پذیرفتیم و حتی در سال گذشته به دیوان نیز رجوع کردیم که نتیجه مثبتی داشت. اگر ما میخواهیم وارد نظم جهانی شویم، باید مقررات آن را بپذیریم.
مولایی:حدود 198 کشور جهان خود را ملزم به اجرای توصیههای FATF کردهاند که 95 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند. در FATF فقط کشورهای غربی حضور ندارند بلکه همسایگان و دوستان ما هم حضور دارند. FATF حتی برای آمریکا هم محدودیتهایی ایجاد میکند.به طور خاص در مورد FATF، کشوری را اعلام کنید که عضویت یا همکاری با این نهاد را نپذیرفته باشد و به توسعه رسیده باشد یا مبادلات ارزی و تجاری مناسبی داشته باشد؟
مولایی در ادامه تأکید کرد که حدود 198 کشور جهان خود را ملزم به اجرای توصیههای FATF کردهاند که 95 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند. در FATF فقط کشورهای غربی حضور ندارند؛ بلکه همسایگان و دوستان ما هم درآن حضور دارند. FATF حتی برای آمریکا هم محدودیتهایی ایجاد میکند؛ بنابراین استانداردهای نظام جهانی اجتنابناپذیر هستند.
در نهایت مولایی این پرسش اساسی را مطرح میکند که اگر با به کنوانسیونها نپیوندیم، چه فایدهای برای کشور خواهد داشت؟