طرح دعوی علیه ایالات متحده آمریکا در دیوان بین المللی دادگستری به جرم مشارکت در نسل کشی مردم مظلوم فلسطین
سازمانهای بین المللی و پیرو آن، قواعد و حقوق بین الملل با هدف ایجاد نظمی بین المللی که به موجب آن رفتار کشورها تعریف و اعتمادسازی در نظام بین الملل صورت گیرد، ایجاد شده اند؛ اگرچه این نظم عمدتاً درصدد تامین منافع قدرتهای بزرگ به ویژه غربی بوده و به همین منظور نیز مورد انتقاد سایر کشورها قرار گرفته است. یکی از عناصر نظام مزبور و سازمان ملل متحد، دیوان بین المللی دادگستری و کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت کشتار گروهی (نسل کشی) است.
آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم، نادیده گرفتن جایگاه دیوان و نقض مکرر کنوانسیونهای بین المللی توسط رژیم صهیونیستی و حامیان غربی آن، بویژه ایالات متحده آمریکا در زمینه ارتکاب جنایات متعدد از جمله نسل کشی مردم مظلوم فلسطین است.
گزارش حاضر درصدد آن است تا با تکیه به همان سازوکار تهیه شده توسط قدرتهای بزرگ و ارجاع به حقوق بین الملل، قدرتهای غربی را در دادگاههای بین المللی به جرم مشارکت در نسل کشی فلسطینیان، محکوم سازد. اهمیت این اقدام میتواند در محکوم ساختن قدرتهای غربی در دادگاه افکار عمومی، تقویت قدرت نرم کشورمان و در نهایت تلاش برای کاهش میزان کمکهای تسلیحاتی ارسالی کشورهای غربی به رژیم صهیونیستی و نسل کشی فلسطینیان میباشد.
مقدمه
از حدودمهر ماه ۱۴۰۲ تا کنون، رژیم صهیونیستی، موج جدیدی از تجاوزات و اقدامات وحشیانه خود علیه مردم مظلوم فلسطین را آغاز کرده است که شدت و گستردگی اقدامات اخیر به صورت روز افزونی افزایش یافته است. این امر منجر به آن شد تا نهایتاً پس از طرح شکایت آفریقای جنوبی در بهمن ۱۴۰۲، دیوان بین المللی دادگستری، انجام فوری برخی اقدامات و پایبندی به کنواسیون نسل کشی را مطالبه نماید که عدم تحق آنها، دیوان را ناچار به صدور دستور توقف در فروردین ۱۴۰۳ نمود؛ هرچند این حکم نیز همچون حکم پیشین با بی توجهی و بی اعتنایی مقامات رژیم و متحدان غربی آن که مدعی حقوق بین الملل و حقوق بشر هستند، مواجه شد. همچنین اقدام دیگری نیز در دیوان بین المللی کیفری صورت گرفته است که به موجب آن احتمال صدور حکم دستگیری نتانیاهو در آیندهای نزدیک وجود دارد.
در این راستا، آنچه که مورد توجه گزارش حاضر است، ضرورت اقدام جمهوری اسلامی ایران در خصوص پاسخگو نمودن مهمترین متحد و حامی رژیم صهیونیستی، یعنی ایالات متحده آمریکا، با استناد و استفاده از ظرفیت حقوق بین الملل و طرح دعوی علیه آن در مهمترین دادگاه بین المللی، یعنی دیوان بین المللی دادگستری میباشد.
اقدامات ایالات متحده در حمایت از نسل کشی رژیم صهیونیستی و ظرفیتهای حقوقی قابل استفاده
در خصوص حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی، استنادات بیشماری وجود دارد که آخرین نمونه از این دست را میتوان در اظهار نظرهای کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در مناظرات آنها مبنی بر حمایت تزلزل ناپذیر از این رژیم، حضور نتانیاهو و سخنرانی او در کنگره آمریکا علیرغم اعتراض مردم و برخی نمایندههای کنگره و همچنین در طرح پیشنهادی با عنوان «حمایت ازکمکهای امنیتی به رژیم صهیونیستی» و تصویب آن در مجلس نمایندگان، مشاهده نمود. سایر انواع حمایت را میتوان در وتو قطعنامه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد یا سایر قطعنامههای شورای امنیت در محکومیت رژیم صهیونیستی دانست. اما فارغ از این حمایتهای سیاسی، آنچه که اهمیت و ظرفیت بیشتر و عملی تری به منظور استفاده در دیوان بین المللی دادگستری دارد، کمکهای تسلیحاتی و اقدامات تقنینی متعددی میباشد که این کشور، علیرغم اطلاع از ارتکاب جرم نسل کشی علیه مردم مظلوم فلسطین و همچنین حتی پس از صدور حکم دیوان در حمایت از اقدامات رژیم صهیونیستی، داشته است. در خصوص حمایت نظامی میتوان گفت ایالات متحده ۱۴ هزار بمب MK-۸۴، ۲ هزار پوندی، ۶۵۰۰ بمب ۵۰۰ پوندی، ۳۰۰۰ موشک هوا به زمین هل فایر، ۱۰۰۰ بمب سنگر شکن، ۲۶۰۰ بمب کوچک قطر، ارسال کیتهای تبدیل بمبهای غیر هدایت شونده به هدایت شونده به ارزش ۳۲۰ میلیون دلار، مهمات تهاجم مستقیم مشترک و سایر تسلیحات و تجهیزات را از زمان شروع تجاوز رژیم به مردم فلسطین به منظور کشتار فلسطینیان و با آگاهی کامل از چنین کاربردی، به رژیم تحویل داده است. (Pamuk & Stone, ۲۰۲۴) (Bowman & Goldberg, ۲۰۲۴) (Bubola, ۲۰۲۴) برخی دیگر از مهمترین اجزاء کمک¬های امنیتی و نظامی، که بسته کمکهای ۱۵ میلیارد دلاری به رژیم نیز در ذیل آن قرار دارد، عبارتند از:
۱. ارسال باتریها، موشکها و رهگیرهای سامانه گنبد آهنین (نظیر تامیر)، فلاخن داود و پرتو آهنین؛
۲. ارسال به روزترین جنگندهها از جمله F-۳۵؛
۳. ارسال رایفلهای M-۱۶؛
۴. ۱ میلیارد دلارکمک به منظور بهبود تولید و توسعه مهمات و تسلیحات؛
۵. اختصاص ۲.۴ میلیارد دلار به منظور عملیاتهای نظامی آمریکا در فرماندهی مرکزی و هماهنگیهای مستمر این فرماندهی با رژیم صهیونیستی؛
۶. ارسال گلوله توپخانه ۱۵۵ میلیمتری و توپهای ۳۰ میلیمتری؛
۷. دوربین دید در شب PVS-۱۴؛
۸. ارائه مجوز دسترسی و استفاده رژیم از ذخیره تسلیحاتی آمریکا در آن؛
۹. استمرار حضور نظامی در منطقه به منظور ایجاد بازدارندگی و تأمین امنیت رژیم صهیونیستی. (Myre, ۲۰۲۴) (Surman, Levenson, Schuetz, & Cumming-Bruce, ۲۰۲۴) (Bowman & Goldberg, ۲۰۲۴)
در این راستا، رژیم صهیونیستی بزرگترین دریافت کننده کمکهای خارجی آمریکا، رقمی در حدود ۳۱۰ میلیارد دلار نیز تا کنون بوده است که اخیرا نیز طرح کمک ۲۶.۳ میلیارد دلاری به آن در مجلس نمایندگان تصویب شده است. (Kuttner, ۲۰۲۴) همانطور که در جدول ذیل نیز مشخص است، این رقم فاصله بسیار معناداری نسبت به سایر دریافت کنندههای کمکهای اقتصادی و نظامی ایالات متحده دارد.
نمودار ۱. میزان کمکهای اقتصادی و امنیتی آمریکا به سایر کشورها
(Masters & Merrow, ۲۰۲۴).
اما علاوه بر کمکهای نظامی، اقدامات تقنینی متعدد و متنوعی نیز در خصوص حمایت از رژیم صهیونیستی درکنگره آمریکا صورت گرفته است که برخی از مهمترین اقدامات از این دست را میتوان شامل موارد ذیل دانست:
۱. «لایحه آگاهی از یهودی ستیزی»: این لایحه که در مجلس نمایندگان با شناسه H.R. ۶۰۹۰ ثبتشده و پس از تصویب در مجلس نمایندگان برای تصویب به سنا ارسال شده است. این اقدام که همسو با اقدام دیگری با عنوان قانون مقابله با یهودی ستیزی میباشد، کاملاً ضد فلسطینی بوده و به موجب آن هر فرد و به خصوص فلسطینی را میتوان تحریم نمود. علاوه بر آن، ایالات متحده میتواند معافیت مالیاتی گروههای مردم نهادی که به تشخیص مقامات، موضوع این قانون میباشد، لغو کند. (ADC, ۲۰۲۴)
۲. اقدام قانونی دیگر، لایحه «حمایت از کمک امنیتی به رژیم صهیونیستی» است که این اقدام تقنینی نیز در مجلس نمایندگان تایید شده و به سنا ارسال شده است. هدف اصلی این لایحهمقابله با هرگونه کاهش، محدودسازی یا توقف ارسال تسلیحات و کمکهای امنیتی به رژیم صهیونیستی است تا جاییکه اگر مقامات و کارکنان وزارت دفاع و امور خارجه آمریکا نیز هرگونه محدودیتی در آن ایجاد کنند، هیچگونه حقوق یا پرداختی نباید به آنها صورت گیرد.
۳. تصویب قطعنامه با عنوان «بیان احساس کنگره درحمایت از رژیم صهیونیستی» در سِنا با تأکید بر سه موضوع ذیل:
«۱. رژیم صهیونیستی نژادپرست یا آپارتاید نیست؛
۲. کنگره تمام حالتهای یهودستیزی و بیگانه هراسی را محکوم میکند؛
۳. آمریکا شریکی ثابت قدم و حامی رژیم صهیونیستی باقی خواهد ماند.»
۴. «لایحه تخصیص تکمیلی امنیتی رژیم صهیونیستی» که این اقدام نیز در مجلس نمایندگان تصویب شده است. اهداف این اقدام عبارتند از:
۱. «تقویت توانمندیهای دفاعی رژیم صهیونیستی و تجهیز گنبد آهنین؛
۲. حمایت از تولید توپخانه و مهمات؛
۳. تامین تسلیحات، تجهیزات و موشکهای مورد نیاز رژیم صهیونیستی؛
۴. تقویت امنیت سفارت آمریکا در اورشلیم.» (Cole, ۲۰۲۴) (congress.Gov, ۲۰۲۳) (Rodgers, ۲۰۲۳) (Congress.Gov, ۲۰۲۴)
۵. «قانون همکاری امنیتی ارتقا یافته آمریکا-رژیم صهیونیستی»
این قانون نیز درصدد به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی، حفظ برترین کیفی نظامی آن، گسترش همکاری نظامی و غیرنظامی، پیشبرد راهکار دو¬¬دولتی و وتو کردن قطعنامه شورای امنیت که مخالف رژیم صهیونیستی اند، میباشد. (Congress.Gov, ۲۰۱۲)
۶. «قانون تضمین برتری کیفی نظامی رژیم صهیونیستی»
این قانون به دنبال اختصاص بودجه مناسب به منظور تضمین برتری کیفی نظامی رژیم در منطقه غرب آسیا است. (Congress.Gov, ۲۰۲۰)
سایر اقدامات قانونی که میتوان به آنها اشاره داشت نیز شامل قانون صلح و تحمل آموزش فلسطینیان (با هدف در اختیار گرفتن متون و محتوای درسی و آموزشی فلسطینیان) و قانون پیشگیری از تامین مالی حماس (با هدف تحریم گروههای محور مقاومت) میشوند.
با علم به آنچه که ذکر شد، با استناد به حکم دیوان بین المللی دادگستری و اذعان ضمنی دادگاه ایالتی کالیفرنیا مبنی بر بروز نسل کشی در فلسطین (Center for Constitutional Rights, ۲۰۲۴)، میتوان از ظرفیت «کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت کشتار گروهی (نسل کشی)» و «معاهده تجارت اسلحه» استفاده کرده و ایالات متحده آمریکا را به نقض آنها از طریق «مشارکت و همدستی در نسل کشی» در دیوان بین المللی دادگستری متهم نمود. شایان ذکر است که دیوان، پیشتر مشارکت و همدستی را «تهیه اسباب ممکن ساختن یا تسهیل ارتکاب جرم» تعریف کرده است (ICJ, ۲۰۰۷) (Kmiotek, ۲۰۲۴) که انواع حمایتها و کمکهای آمریکا اعم از سیاسی، تقنینی و به خصوصنظامی را میتوان مصداق آن دانست.
در این راستا اگرچه که میتوان از معاهدات و کنواسینونهای مختلف دیگری نیز استفاده نمود، اما همانطور که ذکر شد، مهمترین آنها را میتوان شامل «کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت کشتار گروهی (نسل کشی)» و «معاهده تجارت اسلحه» دانست که در ذیل بیان میشودن:
۱. کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت کشتار گروهی (نسل کشی)
ماده (۳) کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت کشتار گروهی (نسل کشی) برخی اقدامات را قابل مجازات میداند که عبارتند از:
۱. نسل کشی
۲. تبانی (توطئه) به منظور ارتکاب نسل کشی
۳. تحریک مستقیم و علنی برای ارتکاب نسل کشی
۴. تلاش به ارتکاب نسل کشی
۵. مشارکت در نسل کشی (UN, ۱۹۴۸)
همانطور که مشخص است، میتوان به بند ۲، ۳ و ۵ ماده ۳ این کنوانسیون، استناد نمود که بند ۵ دغدغه خاص گزارش حاضر است.
۲. معاهده تجارت اسلحه
بند سوم ماده (۶) «معاهده تجارت اسلحه» صراحتاً بیان می¬کند که «کشورهای عضو، اجازه هیچگونه انتقال تسلیحات متعارف ...» را «در صورت وجود دانش، در زمان صدور مجوز مبنی بر استفاده از سلاح یا اقلام، در ارتکاب نسل کشی، جنایت علیه بشریت، حملات علیه اشیاء غیرنظامی یا غیر نظامیان محافظت شده ... نخواهند داد.» (UN, ۲۰۱۳)
این در حالی است که به وضوح شاهد کمکهای بیشمار نظامی آمریکا به رژیم و مصمم بودن آن در استمرار این قبیل حمایتها، علیرغم آگاهی از محل به کار رفتن آن تسلیحات و حتی صدور حکم علیه رژیم و صدور قطعنامههای مجمع عمومی سازمان ملل متحد علیه رژیم صهیونیستی است. لذا، مواد این کنوانسیون نیز، به ویژه بخش مرتبط با نسل کشی و حمله به غیرنظامیان، توسط ایالات متحده نقض شده است.
نتیجه گیری
به نظر میرسد جمهوری اسلامی ایران میتواند با فعالسازی دیپلماسی حقوقی خود و استفاده از ظرفیت حقوقدانان برجستهای که در کشور وجود دارند یا از طریق همکاری با سایر کشورها نظیر آفریقای جنوبی و استفاده از ظرفیت حقوقی آنها، علیه کشورهایی که ادعای حقوق بشر و حقوق بین الملل را دارند، اما در عمل دارای رفتاری دوگانه بوده و ساده¬ترین حقوق انسانی را نیز نادیده میگیرند، در دیوان بین المللی دادگستری طرح دعوی نماید.
این امر میتواند با آمریکا شروع شده و سپس به سایر کشورها نظیر کانادا، انگلستان و آلمان که همگی در ارتکاب جرم نسل کشی از هیچ نوع کمک و حمایتی از رژیم صهیونیستی دریغ نمیکنند، تسری یابد. شایان ذکر است کشورهای غربی و اروپایی همواره جمهوری اسلامی ایران را به نقض حقوق بشر متهم کرده اند که به نتیجه رسیدن اقدام حقوقی موضوع گزارش، می¬تواند بیان کننده هویت واقعی آنها در دادگاه¬های بین المللی از یکسو و دادگاه افکار عمومی مردم آزاده جهان از سوی دیگر باشد.
منابع
ADC. (۲۰۲۴, May ۰۱). بازیابی از Congress Passes Dangerous Bill to Silence Criticism of Israel: https://adc.org/dangerous-bill/
Bowman, B. , & Goldberg, R. (۲۰۲۴, March ۱۴). FDD. بازیابی از How to Ensure Israel Has the Weapons It Needs: https://www.fdd.org/analysis/۲۰۲۴/۰۳/۱۴/how-to-ensure-israel-has-the-weapons-it-needs/
Bubola, E. (۲۰۲۴, May ۰۸). The New York Times. بازیابی از What we know about the Weapons The U.S. sends to Israel: https://www.nytimes.com/۲۰۲۴/۰۵/۰۸/world/middleeast/us-israel-weapons.html
Center for Constitutional Rights. (۲۰۲۴, January ۳۱). بازیابی از UNITED STATES DISTRICT COURT NORTHERN DISTRICT OF CALIFORNIA: https://ccrjustice.org/sites/default/files/attach/۲۰۲۴/۰۱/۹۱_۱-۳۱-۲۴_Order-granting-MTD_w.pdf
Cole, T. (۲۰۲۴, May ۱۶). Appropriations Chairman. بازیابی از House Passes Israel Security Assistance Support Act: https://appropriations.house.gov/news/press-releases/house-passes-israel-security-assistance-support-act
Congress.Gov. (۲۰۱۲, July ۲۷). بازیابی از S.۲۱۶۵ - United States-Israel Enhanced Security Cooperation Act of ۲۰۱۲: https://www.congress.gov/bill/۱۱۲th-congress/senate-bill/۲۱۶۵
Congress.Gov. (۲۰۲۰, October ۰۱). بازیابی از H.R.۸۴۹۴ - Guaranteeing Israel’s QME Act of ۲۰۲۰: https://www.congress.gov/bill/۱۱۶th-congress/house-bill/۸۴۹۴/text
congress.Gov. (۲۰۲۳, July ۲۷). بازیابی از H.Con.Res.۵۷ - Expressing the sense of Congress supporting the State of Israel. https://www.congress.gov/bill/۱۱۸th-congress/house-concurrent-resolution/۵۷/text
Congress.Gov. (۲۰۲۴, May ۲۱). بازیابی از H.R.۸۳۶۹ - Israel Security Assistance Support Act: https://www.congress.gov/bill/۱۱۸th-congress/house-bill/۸۳۶۹/text
ICJ. (۲۰۰۷). CASE CONCERNING APPLICATION OF THE CONVENTION ON THE PREVENTION PUNISHMENT OF THE CRIME OF GENOCIDE. INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE.
Kmiotek, C. (۲۰۲۴, Februay ۱۶). Atlantic Council. بازیابی از Could the US and other states be implicated in South Africa’s genocide case against Israel?: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/could-the-us-and-other-states-be-implicated-in-south-africas-genocide-case-against-israel/
Kuttner, R. (۲۰۲۴, April ۲۳). The American Prospect. بازیابی در August ۱۱, ۲۰۲۴، از What $۲۶ Billion Buys: https://prospect.org/blogs-and-newsletters/tap/۲۰۲۴-۰۴-۲۳-what-۲۶-billion-buys-israel-palestine/
Masters, J. , & Merrow, W. (۲۰۲۴, May ۳۱). Council on Foreign Relaions. بازیابی از U.S. Aid to Israel in Four Charts: https://www.cfr.org/article/us-aid-israel-four-charts
Myre, G. (۲۰۲۴, April ۰۴). NPR. بازیابی از A closer look at U.S. military support for Israel: https://www.npr.org/۲۰۲۴/۰۴/۰۴/۱۲۴۲۹۱۱۷۸۶/a-closer-look-at-u-s-military-support-for-israel
Pamuk, H. , & Stone, M. (۲۰۲۴, June ۲۹). Reuters. بازیابی از Exclusive: US has sent Israel thousands of ۲,۰۰۰-pound bombs since Oct. ۷: https://www.reuters.com/world/us-has-sent-israel-thousands-۲۰۰۰-pound-bombs-since-oct-۷-۲۰۲۴-۰۶-۲۸/
Rodgers, M. C. (۲۰۲۳, November ۰۳). Cathy McMoris Rodgers. بازیابی از ۷ Bills Passed to Support Israel and Combat Anti-Semitism: https://mcmorris.house.gov/posts/۷-bills-passed-to-support-israel-and-combat-anti-semitism
Surman, M. , Levenson, M. , Schuetz, C. , & Cumming-Bruce, N. (۲۰۲۴, April ۲۴). The New York Times. بازیابی از After $۱۵ Billion in Military Aid, Israel Calls Alliance With U.S. ‘Ironclad’: https://www.nytimes.com/۲۰۲۴/۰۴/۲۴/world/middleeast/israel-us-aid.html
UN. (۱۹۴۸, December ۰۹). بازیابی از Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide: https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.۱_Convention%۲۰on%۲۰the%۲۰Prevention%۲۰and%۲۰Punishment%۲۰of%۲۰the%۲۰Crime%۲۰of%۲۰Genocide.pdf
UN. (۲۰۱۳, April ۰۲). بازیابی از The Arms Trade Treaty: https://www.thearmstradetreaty.org/hyper-images/file/TheArmsTradeTreaty۱/TheArmsTradeTreaty.pdf