مقدمه حضور آمریکا در منطقه غرب آسیا پس از جنگ دوم جهانی به دلیل وزن راهبردی بالای این منطقه در جابجایی قدرت‌ها در چرخه قدرت جهانی اتفاق افتاده است. منابع فسیلی و ارزش ژئوپلتیکی منطقه غرب آسیا برای قدرت‌های شرقی نیز از اهیت بالایی برخوردار است. روسیه و چین با تقویت پیوند‌های ژئوانرژی و ژئواکونومیکی به دنبال تبدیل سرمایه‌های تجاری به سرمایه‌های امنیتی هستند. آمریکا یی‌ها در بدو ورود به منطقه غرب آسیا به لایه‌های مختلف انرژی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی آن دست پیدا کردند و با تقویت پیوند‌های امنیتی و تسلیحاتی به دنبال معماری و نظم سازی جدید امنیتی هستند. قرار گرفتن در جایگاه طراح اصلی هندسه و توزیع قدرت در خوشه خلیج فارس و شامات یکی از دغدغه‌های راهبردی مزمن آمریکا یی‌ها بوده است. تقابل راهبردی جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی از جمله فضا‌های تنش آلودی است که همواره آمریکا یی‌ها در آن به دنبال ایفای نقش اول بوده اند. مداخله جانبدارانه آمریکا در تنش‌های امنیتی ایران و رژیم اشغالگر قدس ریشه در لایه‌های همگرایی امنیتی، هویتی و سیاسی با این رژیم دارد. عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ در سرزمین‌های اشغالی و پاسخ خشونت آمیز و لگام گسیخته رژیم صهیونیستی در غزه به نیرو‌های مقاومت و به شهادت رساندن اسماعیل هنیه تنش‌های دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران را افزایش داده است. تهدید ایران به گرفتن انتقام خون هنیه از رژیم صهیونیستی سبب شده است تا آمریکا با تقویت حضور نظامی در منطقه سبب دلگرمی صهیونیست‌ها شود. رژیم صهیونیستی با پشتیبانی تسلیحاتی و سیاسی آمریکا ضمن گسترش عملیات تروریستی در لبنان و سوریه به نابودی زیرساخت‌های عمرانی و کشتار دسته جمعی منطقه غزه مبادرت ورزیده است. آنچه در این میان از اهمیت بالایی برخوردار است اهداف آمریکا یی‌ها از حمایت یکطرفه از رژیم صهیوینستی و حضور نظامی تقویت شده در خلیج فارس و دریای سرخ است. مدیریت بحران و منافع ژئوپلتیکی تاکید آمریکا بر حمایت از رژیم صهیونیستی و تقویت حضور نظامی در منطقه در برابر حمله احتمالی تلافی جویانه جمهوری اسلامی ایران دلایل مختلفی را دربردارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود. در اظهارات مقامات وزارت خارجه آمریکا تاکید بر حمایت از متحدین منطقه‌ای همواره بخشی از ادعا‌های سیاسی آنها را دربر گرفته است. گسیل ناو‌های جنگی و هواپیما‌های فوق پیشرفته تهاجمی تضمینی است برای حمایت‌های وعده داده شده و تاثیرگذاری بر اراده مبتنی بر تلافی ایران از رژیم صهیونیستی. ایفای نقش "حامی مطمئن" و "ناجی بزرگ" بخشی از کارزار آمریکا یی‌ها جهت ممانعت از حمله ایران به سرزمین‌های اشغالی است. حمایت‌های تسلیحاتی و نمایش قدرت مخرب سلاح‌های پیشرفته آمریکا یی در جنگ غزه و حضور نظامی مستقیم در خلیج فارس و دریای سرخ نمایشگاهی است که در ان آمریکا یی‌ها به دنبال جلب مشتری‌های پولدار و باانگیزه هستند. در بین مهمترین فروشندگان سلاح به کشور‌های عربی غرب آسیا، آمریکا با اختلاف پیشتاز است. آمریکا سهم اصلی (۵۲ درصد) را در این میان به خود اختصاص داده و مصر، کویت، قطر و عربستان سعودی بزرگترین خریداران جنگ افزار‌های غربی هستند. قطر در چهار سال گذشته واردات جنگ افزار را ۳۹۶ درصد افزایش داد و به سومین خریدار بزرگ تسلیحات در جهان تبدیل شد. رژیم صهیونیستی در این بازه زمانی پانزدهمین واردکننده جنگ افزار در جهان بود. در گزارش سیپری آمده است که اقلام آمریکا یی و آلمانی به ترتیب ۶۹ و ۳۰ درصد از تسلیحات وارداتی رژیم صهیونیستی را تشکیل داده‌اند. عملیات وعده صادق نشان داد اعتبار تهدیدات جمهوری اسلامی ایران امری عینی و حتمی است. زیر سوال بردن اعتبار مذکور و کم رنگ ساختن دست آورد‌های عملیات صادق دلیل دیگری از تلاش آمریکا یی‌ها جهت جلوگیری از تکرار وعده انتقام جویی توسط ایران است. اعتباربخشی به تهدیدات اعلامی بخشی از سرمایه‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران است و این سرمایه می‌تواند به عنوان یکی از مهمترین ارکان سیستم بازدارندگی کشور تلقی شود. خفگی و انزوای راهبردی سیاست تکراری و مستمر آمریکا یی‌ها جهت مهار منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران بوده است. نقض تعهد حمایت از محور مقاومت و بر هم زدن موازنه درد در چارچوب فرسوده ساختن سرمایه‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران مهمترین راهبردی است که آمریکا در حمایت نظامی از رژیم صهیونیستی در برابر ایران به دنبال دست یابی به آنها هستند. با پیچیده‌تر شدن نظم امنیتی در منطقه غرب آسیا صورت بندی و مقابله با واحد‌های بر هم زننده نظم مطلوب آمریکا یی‌ها از طریق متحدین منطقه‌ای با هزینه‌های اندک‌تر انجام می‌شود. از این رو تامین امنیت متحدین منطقه‌ای جهت حفظ بازو‌های منطقه‌ای از اولویت بالایی برخوردار است و در بحران‌های مقطعی کوتاه مدت و میان مدت همواره دنبال شده است. فروش کالای امنیت به متحدین منطقه‌ای با بهای گزاف و استمرار اعتیاد امنیتی آنها به حضور نظامی آمریکا در چالش‌های امنیتی حاضر از دیگر دلایلی است که به حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در برابر جمهوری اسلامی ایران می‌توان از آنها نام برد. جمع بندی حضور و نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیازمند دو سیستم فعال "بازدارندگی در برابر تهدیدات" و "برقراری موازنه درد" است. همواره در برهه‌های مختلف تاریخی و بزنگاه‌های متنوع امنیتی اراده سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران جهت تضعیف موارد دوگانه ذکر شده فوق توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی آزموده می‌شود. آمریکا یی‌ها با ایجاد کمربند بحرانی در قالب شکل دهی به جرم‌های بحرانی پراکنده در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران به دنبال تهی ساختن توانمندی‌های ملی با کمترین هزینه ممکن هستند. قرار دادن موجودی در شیشه‌ای در بسته مملو از زنبور‌های وحشی فرصت‌ها را برای عرض اندام از آن موجود خواهد گرفت. مهار کم هزینه و شبکه‌ای شده ایران با کمک متحدین منطقه‌ای توسط آمریکا سال‌ها است در دستورکار واشنگتن قرار گرفته است. رهایی از تله راهبردی موجود نیازمند متنوع ساختن دامنه تهدیدات بر علیه آمریکا و متحدین منطقه‌ای آن است.

سلطه طالبان بر افغانستان از زاویه مسایل ژئوپلتیکی نشان دهنده شکل گیری پدیده های نوظهور سیاسی، امنیتی و اقتصادی در تعامل این گروه با همسایگان مرزی و فرامرزی است.

گفت و گوی سیاسی رادیویی با موضوع نشست وین در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ با حضور دکتر امیر عباسی خوشکار (پژوهشگر پژوهشکده تحقیقات راهبردی)، پویا میرزایی (پژوهشگر) برگزار شد.

ایالات متحده در ظاهر آمادگی خود را برای خروج تدریجی از عراق اعلام کرده است، اما در باطن اولا عقید‌ه ای به این خروج ندارد و ثانیا متغییر‌هایی وجود دارند که خروج ایالات متحده از عراق را امکان پذیر نمیسازند.

گروه غرب آسیا و شمال آفریقا اولین جلسه نشست میز شامات را با عنوان «قرارگرفتن رژیم صهیونیستی در حیطه عملیاتی سنتکام؛ زمینه‌ها و پیامدها» با حضور کارشناسان و پژوهشگران برگزار کرد

برنامه «گفتگوی سیاسی» رادیو گفت‌وگو با موضوع بررسی اقدام صحیح و راهبردی ایران در کاهش تعهدات برجامی و پیش شرط های ایران در بازگشت تعهدات با حضور دکتر هادی غلام نیا، کارشناس مسائل بین الملل به صورت تلفنی گفتگو کرد.

آقای میثم غفاری نژاد پژوهشگر گروه غرب آسیا و شمال آفریقا پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام، در رادیو گفت‌وگو بیان کرد: «جان مک کین» دیداری با ابوبکر بغدادی در سوریه داشت و از آنجا برنامه شبکه تامین مالی و تسلیحاتی داعش با هماهنگی آمریکا و عربستان اجرا شد.

اقدامات سیاسی، امنیتی و اقتصادیِ واشنگتن در آوردگاه راهبردی ایندو پاسیفیک نه‌تنها منافع پکن بلکه راهبرد‌های تهران در بندر چابهار را متأثر از خود کرده است.

ریشه تنش‌های اخیر را می‌توان در دو عامل اساسی جستجو کرد؛ اولی عزم متحدین منطقه‌ای آمریکا در خاورمیانه برای بهره گیری حداکثری از دولت ترامپ و دومی ناکامی‌های سیاسی و دیپلماتیک ترامپ از ۲۰۱۶ تا به امروز.

بیست و یکمین نشست رویداد استراتژیک با موضوع«انتخابات ریاست جمهوری آمریکا (2020)؛سناریوها و پیامدها(2)» توسط گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی برگزار شد.

«همکاری سیاسی، اقتصادی و امنیتی هند با طرح فشار حداکثری ترامپ»

با استناد به ۵ دلیل مهم، به این پرسش اساسی پاسخ داده می‌شود که چرا انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا به اعتراضات منتهی خواهد شد؟ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، به نظر می‌رسد محتمل‌ترین سناریو، ایجاد اختلاف بین نامزد‌ها از یک طرف و بین طرفداران دو نامزد از طرفی دیگر است. این مسئله، با توجه به سابقه تاریخی، سناریوی بروز اختلاف و اعتراضات را به یک سناریوی محتمل در انتخابات آمریکا تبدیل کرده است.

گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار میکند؛ پوشش ویژه انتخابات ریاست جمهوری (2020) آمریکا

انتخابات 2020 آمریکا ، یکی از حساسترین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در قرن حاضر است که در آن شاهد حضور فضای به شدت دو قطبی در میان مردم و نخبگان و همچنین طرح سناریوهای مختلف ناظر به احتمال ایجاد آشوب توسط احزاب و یا حامیان آنها، پس از برگزاری انتخابات، بوده ایم.

با توجه به اینکه انتخابات 2020 ریاست جمهوری آمریکا در تاریخ 13 آبان ماه برگزار خواهد شد که پیامدهای جهانی و منطقه ای گسترده ای در پی خواهد داشت؛ گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی در نظر دارد تا با برگزاری نشست ها و جلسات علمی و تخصصی با اساتید و کارشناسان برجسته حوزه آمریکا و روابط بین الملل، به ارایه تصویری واقع بینانه و راهبردی از مسایل جاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بپردازد و نتایج حاصل از جلسات را جهت آگاه سازی مخاطبان، ناظران و تحلیلگران مسایل سیاسی و بین المللی در دسترس عمومی قرار دهد.

سید علیرضا مکبری، معاون گفتمان سازی پژوهشکده تحقیقات راهبردی در این یادداشت با بررسی افول قدرت نرم آمریکا به نقاط بارز و علل این افول پرداخته است.

مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی ، ایران را تنها کشور متعهد به برجام خواند و افزود: بعد از خروج امریکا از برجام باید بنحوی عمل می‌کردیم که تعهدات‌مان کاهش می‌یافت.