تبادلات تجارب حکمرانی و همکاری دوستانه ایران و چین

مقدمه
تجربه حکمرانی چین در عرصه مدیریت مسایل اقتصادی همواره مدنظر رهبران و نخبگان کشورهای درحال توسعه بوده است. اینکه چینی ها چگونه توانستند از کشوری متوسط در حوزه رقابت های اقتصادی به بازیگری در طراز رقابت های جهانی تبدیل شوند همواره نوعی معجزه شرقی محسوب می شود. فهم دقیق چگونگی صعود چین از میانه هرم قدرت جهانی به نقاط فوقانی طی چهار دهه گذشته با محوریت و راهبری حزب کمونیست از درس های راهبردی متنوعی برخوردار است. حکمرانی اقتصادی چین از الگوی خاصی برخوردار است و می تواند درس های کاربردی بسیاری را در اختیار نخبگان کشورهای درحال توسعه قرار دهد. در این چارچوب نشست تخصصی پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیئت همراه حزب کمونیست چین با محوریت تبادل تجارب حکمرانی اقتصادی چین و ایران در ساختمان مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد.
محورهای نشست
دکتر محمدرضا مجیدی رئیس پژوهشکده تحقیقات راهبردی در ابتدای نشست با طرح روابط دوستانه بین جمهوری اسلامی ایران و چین به عنوان پشتوانه مهم اجرای سند بیست و پنج ساله ابراز امیدواری کرد که خروجی دیدارهای بین نهادهای هر دو کشور منجر به ارتقای روابط دوجانبه شود. دکتر مجیدی با محوری دانستن نقش حزب کمونیست در پیشبرد توسعه اقتصادی در چین این نوع حکمرانی اقتصادی را با توجه به کارنامه این حزب کارآمد ارزیابی کردند. وجود مدارس و آکادمی های وابسته به حزب به عنوان بازوهای عضوگیری و مشورتی سبب شده است تا کارآمدی حزب ارتقا پیدا کند. کادرسازی از بین نخبگان چینی از دیگر دست آوردهای بلندمدت حزب است که جزو سوابق درخشان آن محسوب می شود.

رئیس پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام سه مفهوم توسعه جهانی، امنیت جهانی و تمدن جهانی مطرح شده توسط حزب کمونیست را خطوط اصلی جهت دهنده به همکاری های دو کشور در سالهای آتی دانستند و مراکز نخبگی ایرانی و چینی را پل های ارتباطی جهت تبادل درس های حکمرانی اقتصادی قلمداد کردند. لذا در چارچوب مباحث نظری فوق طرح کمربند و راه می تواند یکی از فرصت های همکاری دوجانبه در میان مدت باشد. دکتر مجیدی سفر هیئت ایرانی به چین را یکی از فرصت های مهمی دانستند که جهت آشنایی عمیق تر با دست آوردهای اقتصادی و مدیریتی چینی ها برای نخبگان ایرانی فراهم شد.
در ادامه جلسه آقای چن گانگ عضو کمیته مرکزی و دبیر کمیته استان چینگهای حزب با تشریح دست آوردهای اقتصادی چین دلایل مختلفی را برای کارآمد بودن حکمرانی اقتصادی حزب کمونیست ذکر کردند. ابعاد حکمرانی اقتصادی و ویژگی های مدیریت اقتصادی حزب کمونیست مهمترین بحثی بودن که محور تمامی مطالب آقای چن گانگ را دربر می گرفت. پنج ویژگی مهم حکمرانی اقتصادی چینی از دیدگاه ایشان عبارتند از :
 مدرن سازی و توسعه اقتصادی چینی کپی برداری از غرب نیست و از ویژگی های خاصی برخوردار است. به عنوان مثال تجربه جمعیتی مدرن سازی و توسعه اقتصادی در چین در غرب تکرار نشده است. لذا انرژی و مقیاس جمعیتی که در فرآیند مدرن سازی اقتصادی چین انجام شده است بسیار متفاوت است. حزب بنا دارد تا سال 2050 مدرن سازی اقتصاد چین را به طور کامل پیش ببرد. این مدرن سازی می تواند تاثیر جهانی داشته باشد و انرژی زیادی را به ساختار اقتصادی جهان وارد کند.

  مدرن سازی اقتصاد چین به دنبال گسترش رفاه مشترک برای مردم چین است. لذا از بین بردن فقر مردم و خدمت رسانی به تمامی افراد جامعه یکی از مهمترین اهداف مدرن سازی اقتصادی توسط حزب است. در فرآیند مدرن سازی اقتصاد چین مردم این کشور مهمترین نقش را در این فرآیند ایفا می کنند. فقر زدایی در چین در دهه های گذشته سبب شده است تا ده ها میلیون نفر از مردم به رفاه اقتصادی، آموزش و بهداشت جهت ارتقای استانداردهای زندگی دسترسی داشته باشند.
در مدرن سازی اقتصاد چین ابعاد مختلف تمدن که به دو دسته مادی و معنوی تقسیم می شود به صورت همزمان دنبال می شود. حزب کمونیست می داند که اتکای صرف به پیشرفت مادی می تواند به دست آوردهای تمدنی آسیب بزند از این رو ابعاد معنوی مدرن سازی نیز به صورت همزمان دنبال می شود. یکی از دلایل افزایش آسیب های اجتماعی در کشورهای در حال توسعه عدم توجه به ابعاد معنوی مدرن سازی اقتصاد است. جوانان چینی با تکیه بر سنت های این کشور در زمینه های اخلاقی و فکری به دنبال ارتقاء جایگاه کشور با تکیه بر سنت های چینی هستند. از این رو غرب تنها الگوی توسعه نیست و الگوهای متفاوت دیگری نیز وجود دارد.

 در مدرن سازی اقتصاد چین تعامل انسان و طبیعت و مباحث مرتبط با محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. رئیس جمهور چین در سخنان خود به اهمیت آب و خاک کشور توجه ویژه ای دارد. چین در عرصه ایجاد جنگل های پایدار اقدامات بسیاری را انجام داده است. در حوزه انرژی های تجدیدپذیر نیز بهره گیری از انرژی نورخورشید و باد جهت تولید برق، چین از پشتازان این عرصه محسوب می شود. در زمینه تولید کربن این کشور توانسته است کاهش قابل توجهی در تولید دی اکسید کربن به انجام برساند. این مسیر توسط چین در حال طی شدن در بازه زمانی کوتاهی است و این از امتیازات حکمرانی اقتصادی چینی محسوب می شود.
 مدرن سازی اقتصادی بر پایه حرکت در مسیر همکاری های صلح آمیز یکی دیگر از ویژگی های مدرن سازی اقتصاد به سبک چینی است. غربی ها از طریق غارت و جنگ به دنبال مدرن سازی بوده اند و در نقطه مقابل چین این مسیر را از طریق مسالمت آمیز و همکاری جویانه در حال طی کردن است.
جمع بندی
در پایان نشست دکتر مجیدی رئیس پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام با جمع بندی مباحث مطرح شده توسط آقای چن گانگ به وجود ظرفیت های استانی در سراسر کشور جهت تقویت همکاری های اقتصادی و عمرانی بین استان های چینی و استان های ایرانی اشاره داشتند. تشکیل کارگروه های مشترک جهت تقویت روابط علمی و نخبگی به منظور انتقال تجارب حکمرانی اقتصادی بین طرفین حاضر در نشست تخصصی از جمله بایسته هایی بود که ایشان بر آن تاکید داشتند. در پایان نشست برخی از مقامات استانی با تاکید بر ظرفیت های اقتصادی و عمرانی حاضر در استان ها بر تقویت حضور سرمایه ها و همکاری های متقابل با چینی ها تاکید کردند.