مقدمه

گفتمان دولت‌های روی کار آمده در نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تا کنون، هیچ گاه به طور کامل با گفتمان اصیل انقلاب اسلامی منطبق نبوده است. ضعف‌های اندیشه‌ای و اجرایی دولت‌های مختلف، به مرور زمان سبب ایجاد خلل در کارآمدی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نظام شده‌اند. این امر سبب شده تا روی کار آمدن یک دولت پرتوان و مکتبی تحت عنوان «دولت جوانِ حزب‌اللهی» بیشتر از پیش ضرورت و اهمیت یابد. مسئله‌ای که در سال‌های گذشته همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. فلذا در سلسله‌یادداشت‌های «الزامات شکل‌گیری دولت جوان حزب‌اللهی» به بررسی بایدها و شاخص‌های دولت مذکور خواهیم پرداخت. یادداشت دوم از سلسله‌ یادداشت‌های فوق به تببین ماهیت دولت جوان حزب‌اللهی اختصاص دارد.

اهمیت شکل‌گیری دولت جوان انقلابی

طبق اصول قانون اساسی و ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمهور به عنوان رئیس دولت مسئول اجرای قانون اساسی است. علاوه بر این دولت بازوی اجرای سیاست ها، خط مشی‌ها و برنامه‌های بالادستی و کلان کشور نیز هست. به عبارت دیگر دولت‌ها در نظام جمهوری اسلامی دارای بیشترین قدرت اجرایی و بالاترین جایگاه سیاسی در بین قوا هستند؛ امری که با توجه به سوابق دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی، علاوه بر داشتن ثمرات مثبت، آسیب‌های بی‌شماری را نیز به همراه داشته است. یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها در موضوع دولت در جمهوری اسلامی، تفاوت نظر در مبانی انقلاب اسلامی و به دنبال آن حرکت بر خلاف سیاست‌‌ها و خط مشی‌های کلان جمهوری اسلامی است. به دیگر معنا تفاوت‌های بنیادی در نوع نگاه به بایدها و نبایدهای جمهوری اسلامی از یک طرف و برخورداری از بسط ید در تمامی امور اجرایی کشور از طرف دیگر، باعث شده تا دولت مطلوب و متناسب با ساختاری سیاسی جمهوری اسلامی شکل نگیرد و جایگاه قانونی دولت در قانون اساسی محقق نشود.

نگاهی به منظومه فکری رهبران انقلاب اسلامی نشان می‌دهد در صورتی که دولت انتخابی مردم هم‌راستا با مبانی مکتبی و انقلابی باشد، شرایط کشور در حوزه‌های گوناگون رو به بهبودی خواهد رفت؛ اما در صورت روی کار آمدن دولتی با ویژگی‌های غیرمکتبی شکل بگیرد، تعارض نظری در نوع نگاه به مسائل انقلاب اسلامی کشور را به بن‌بست می‌کشاند؛ مسئله‌ای که به خوبی در دولت‌های جمهوری اسلامی از سال ۱۳۶۰ تا کنون به خوبی مشهود است.

چیستی دولت جوان حزب‌اللهی

برای روشن‌تر شدن ابعاد مختلف دولتی با نشان انقلاب اسلامی، لازم است تعریفی مشخص از آن ارائه شود. منظور از واژه «جوان» در دولت جوان حزب‌اللهی؛ دولتی برخودار از روحیه جهادی، با نشاط و پرتلاش و دارای انگیزه جهت حل مشکلات کلان کشور است. چنین دولتی در بزنگاه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و بین‌المللی به جای بهانه‌تراشی برای فرار از مسئولیت، از تمامی ظرفیت‌های موجود کشور و محیط پیرامونی آن برای رفع موانع حرکت نظام جمهوری اسلامی به سمت اهداف مادی و معنوی خود، بهره می‌برد. باید توجه داشت که در منطق سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای جوانگرايی در تقابل با شايسته‌سالاری نيست. نباید با تاکيد بر جوانگرايی، شايستگان را حذف کرد و يا امور را به دست جوان کم‌تجربه‌تری سپرد که فاقد شايستگي و تخصص لازم برای پیشبرد امور کلان کشور هستند. بدون شک نگرش رهبری بر سپردن امور به جوانان شايسته و صاحب صلاحيت است و بايد نسبت به اين شاخص دقت لازم را داشت تا نسخه اتخاذ شده به فساد و ناکارآمدی بیشتر منتهی نشود.

در تعریف رکن انقلابی بودن عبارت دولت جوان حزب‌اللهی باید بیان کرد که بر اساس منویات رهبر معظم انقلاب، دولت حزب‌اللهی عبارت است از: «دستگاه مدیریتی تحقق ارزش‌ها و مسئول اجرای قانون اساسی که ارکان مختلف آن معتقد به اصول و مبانی انقلاب اسلامی باشد.» به عبارت دیگر پشتوانه چنین دولتی، اعتقاد به مبانی ناب و قاطع حکومت اسلامی است و دغدغه اصلی این دولت حل مسائل مردم و انقلاب اسلامی بر اساس نظامات برآمده از اندیشه اصیل انقلاب اسلامی است. طبق بیانات آیت‌الله خامنه ای اگر دولت از خصیصه «روحیه انقلابی و اسلامی عمیق» بهره‌مند باشد، تمام برنامه‌ها و اهداف آن دولت در حوز‌های روبنایی جامعه مثل اقتصاد تحقق می‌پذیرد. البته باید در نظر داشت که انقلابی بودن ویژگی اصلی و مرکزی چنین دولتی است و بنا بر اندیشه رهبران سیاسی انقلاب ویژگی‌های دیگری برای دولت یا قوه مجریه شمرده شده که در یادداشت‌های بعدی به آن اشاره خواهد شد.

برای مطالعه قسمت اول سلسله یادداشت‌های دولت جوان حزب‌اللهی به نشانی زیر مراجعه فرمایید:

http://csr.ir/fa/news/981