شناخت تنگناها و مسائل پژوهش در ایران و ارائه راهبردها

چکیده

پژوهش وتوسعه به مجموعه‌ای از فعالیت‌های بدیع، خلاق، نظام یافته وبرنامه ریزی شده گفته می‌شود که در جهت گسترش مرزهای شناخت علمی و گنجینه دانش انسان وجامعه متمدن انسانی و کاربرد این دانش گسترده در عرصه‌های گوناگون باشد. این مجموعه به منظور بهبود بخشیدن به زندگی انسان‌ها و به طور اخص در جهت ایجاد و بهسازی یاتکمیل فرآورده‌ها، فرایندها، وسایل و ابراز، نظام‌ها، خدمات و روش‌ها صورت می‌پذیرد. درحقیقت این مجموعه به گونه‌ای است که از شناسایی نیاز یا استعداد پیدایش اندیشه، طراحی تولید، معرفی و انتشار یک محصول آغاز و به فرایند یک نظام تکنولوژیک منتج می‌شود.

بنابراین باید اعتراف کرد: گزاره‌هایی از قبیل توسعه خود اتکاء، بدون تاسیس یک نظام تحقیقاتی مناسب وپویا، در حقیقت فرضی است باطل وقدری پندار گرایانه که هرگز به منصه ظهور نخواهد رسید. باید پذیرفت که جوامع نمی‌توانند یک شبه از کشاورزی قرون وسطایی به کشاورزی مکانیزه برسند و باز هم امیدوار باشند که وابستگی به خارج وخارجی دامنگیر شان نشود. نمی‌توان سریعاً از دنیای چرتکه به جهان کامپیوتر پاگذاشت و با این انفجار سریع نیروهای مطلع و آگاه همچون گذشته در قالبی ضعیف وناآگاه قرار گرفت.

اکنون با روند شتابنده تکنولوژی‌های جدید، مدیریت در مقاطع مختلف احتیاج به اخذ تصمیمات جدی ودر عین حال سریع دارد هرچه سطح تکنولوژی مورد نظر بالاتر باشد، معیارهای گزینش نیز باید متنوع‌تر شوند. ژاپن درصد سال پیش، برحسب هرگونه معیار وملاک مادی، کشوری توسعه یافته محسوب نمی‌شد، ولی طی این مدت این کشور کوشید مبانی واصول مدیریت رابا تکیه بر ارزش‌های محیطی ومعیارهای فرهنگی با شایستگی به سرعت پایه گذاری کند ودر پناه مدیریت قدرتمند و تحقیقاتی نظام یافته و با اعتقاد به اصل صرفه جویی اقتصادی، به ویژه در مورد خرید تکنولوژی به تولید و عرضه آن دربازار‌ها بپردازد. درظرف چند دهه این کشور توانست به کشوری مترقی و پیشرفته مبدل شود و در برخی از زمینه‌ها چون ازبین بردن بیسوادی و توسعه تکنولوژی در ردیف پیشرفته‌ترین کشورهای جهان قرار گیرد واز نظر مدیریت پیشرفته به کانون توجه پژوهشگران وصاحب نظران مبدل شود.

بدین ترتیب باید پذیرفت که کشورهای به اصطلاح جهان سوم بیش از تکنولوژی سخت افزار به تکنولوژی نرم افزار یعنی مدیریت که نقش تعیین کننده‌ای در روابط افراد، ارزش‌ها و بقای اجتماعی سازمان‌ها دارد، نیاز دارند. دراهمیت این مطلب می‌توان ادعا کرد که در واقع در جهان امروزی کشور توسعه نیافته یا عقب افتاده وجود ندارد بلکه تنها کشورهایی هستند که از لحاظ مدیریت عقب افتاده به شمار می‌روند.

بنابراین، اولاً تحقیقات و گسترش دانش فنی، تنها راه توسعه پویا وخود اتکاء درجامعه است.

ثانیاً: تاسیس مؤسسات تحقیقاتی پیشرفته بامدیریت مدرن وادامه فعالیت آنها در فقیرترین کشورهای جهان امکانپذیر است.

ثالثاً، مدیریت به عنوان برجسته‌ترین مؤلفه توسعه جوامع در جهان معاصر نقش آفرین است. باآگاهی از موارد یاد شده بی‌مناسبت نیست نظری به وضع تحقیق و مدیریت تحقیق در ایران بیفکنیم.