پلیس و امنیت اجتماعی

چکیده

تولید و حفظ امنیت از مهم‌ترین مقولاتی است که از دیرباز تا کنون جزء مسئولیت دولت‌ها و نیروهای امنیتی به ویژه پلیس بوده است. ماده 4 قانون نیروی انتظامی نیز استقرار نظم و امنیت در جامعه را جزء وظایف و مأموریت‌های اصلی پلیس ایران دانسته است. در تفکر سنتی، نظر عموم این بود که وظیفه پلیس نه در پیشگیری از جرائم؛ بلکه بعد از وقوع جرم است. اما تحول در مفاهیم امنیت و آشنایی نظری با عوامل مؤثر بر رفتار انسان‌ها از جمله عوامل مؤثر بر گرایش انسان به جرم و اعمال خلاف، رویکرد جدیدی در جرم‌شناسی و بالطبع در وظایف پلیس به وجود آورده است. این نگاه با رهیافت جدید که علاوه بر مسائل و تئوری‌های نظری به مرور از قوت و حمایت‌های فراوانی برخوردار گردید؛ بر اولویت پیشگیری از جرائم در مقابله با جرائم و ایجاد جامعه‌ای به دور از قانون‌شکنی استوار است. بنابراین در رویکرد نوین، از وظایف پلیس جلوگیری از جرائم می‌باشد که به یک مسئله مهم و اساسی در کشورهای توسعه‌یافته تبدیل شده است. امروزه آمار و ارقام وقوع جرم بیانگر افزایش و پیچیده‌تر شدن انواع جرائم در جهان است. آگاه‌سازی مردم نسبت به قوانین و مقررات اجتماعی، آموزش آنها نسبت به چگونگی حفظ اموال و دارایی‌های خود و روش‌های مقابله با سارقین و غیره نقش فراوانی در ارتقاء ضریب امنیت فردی و اجتماعی جامعه دارد. این راهبرد در واقع حرکت و عبور از شیوه سنتی (واکنشی و مبتنی بر وقوع حادثه) به سوی شیوه فعال مبتنی بر حل مسئله است که با مشارکت واقعی مردم صورت می‌پذیرد. این مقاله که با عنوان «چشم‌انداز پلیس مدرن و مطلوب در جمهوری اسلامی ایران» تنظیم شده است؛ ابتدا تبارشناسی، مأموریت‌ها و وظایف پلیس را مورد بررسی قرار می‌دهد، سپس ضمن بیان افزایش جرائم در جهان، به ضرورت ایجاد پلیس مدرن و تکوین آن می‌پردازد، در ادامه الگوهای مدرنیزه کردن پلیس را مورد کنکاش قرار داده و در بخش پایانی پلیس مطلوب را از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران تبیین می‌کند. «قابل توجه علاقه‌مندان به تهیه کتب و پژوهشنامه‌های مرکز تحقیقات استراتژیک: برای تهیه کتب می‌توانید طی تماس با شماره ٢٢٨٠٢٥٢٥ (٠٢١) کتب مورد نظر خود را به مسؤول فروش سفارش داده و از طریق پیک در تهران و پست در شهرستانها دریافت نمائید.»