تحلیل نقش رسانه‌ها در اتحاد ملی و انسجام اسلامی

نامگذاری سال ١٣٨٦ به سال «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» توسط مقام معظم رهبری، رسالت سنگینی را متوجه نخبگان و دولتمردان از یکسو و رسانه‌ها به عنوان ابزاری تأثیرگذار از سوی دیگر کرده است. در تحلیل نقش رسانه‌ها، اکثر کارشناسان و تحلیل‌گران به نقش و کارکرد دوگانه رسانه‌ها در این مقوله اشاره دارند: یعنی رسانه‌ها از یکسو می‌توانند همگام با نظام و با دفاع منطقی از سیاست‌های کلان و با ارزش‌گذاری و ارزش‌سازی، القاء پیام و برجسته‌سازی نسبت به مشروعیت‌بخشی به سیاست‌های نظام در راه تثبیت اتحاد ملی گام بردارند و در حلقه‌ای گسترده‌تر با رساندن پیام‌های دست‌اندرکاران دیپلماسی کشور به کلیه ملل و افکار عمومی اسلامی، زمینه‌های انسجام اسلامی را نیز فراهم سازند. تحت چنین شرایطی رسانه‌ها به دلیل نقش خاصی که در انتقال اطلاعات و ارتباطات در تمامی حوزه‌های سیاسی، فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی و... ایفا می‌کنند، می‌توانند در راستای گردش اطلاعات و حجم اطلاعات تزریق شده به جامعه میزان درجه اتحاد ملی را افزایش دهند و با آگاهی‌بخشی سیاسی، بسیج عمومی و همبستگی ملل اسلامی در ابعاد داخلی و خارجی به تقویت‌ اتحاد ملی و انسجام اسلامی مبادرت ورزند.

از سوی دیگر رسانه‌ها قادرند در جهت عکس قدم بردارند و علیه منافع ملی و اتحاد ملی گام برداشته و با طرح موضوعاتی خاص در جامعه نه تنها شکاف‌های اجتماعی در کشور را بارز نمایند بلکه مبحث اتحاد ملی را به مباحث غیر اصولی و حاشیه‌ای تقلیل دهند. از این منظر رسانه‌ها می‌توانند با ایجاد فضای بدبینی و تشویش در افکار عمومی، ایجاد جوّ بی‌اعتمادی با زیر سؤال بردن ارزش‌های حیاتی و مشروعیت‌بخش نظام، ماهیت مقوله اتحاد ملی و در حلقه‌ای گسترده‌تر انسجام اسلامی را زیر سؤال ببرند:

بنا بر آنچه گفته شد در این نوشتار تحلیل نقش رسانه‌ها در مقوله «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» حول پاسخ به دو سؤال زیر خواهد بود:

١. نقش رسانه‌ها در تقلیل و کاهش شکاف‌های اجتماعی، شکاف‌های سیاسی، حزبی، پایان دادن رقابت‌های ناسالم، مسئله قومیت و اختلافات مذهبی و ... و در نتیجه تقویت اتحاد ملی چیست؟

٢. در سطح فراملی، موانع موجود در بحث انسجام اسلامی کدامند؟ نقش رسانه‌ها در گسترش و توسعه انسجام اسلامی چیست؟