رویکردها و استراتژی‌های نوین تأمین مالی پروژه‌های زیرساخت و انرژی

خلاصه

شست تخصصی رویکردها و استراتژی‌های تأمین مالی پروژه‌های زیرساخت و انرژی روز دوشنبه سیزدهم شهریورماه ٩١ با حضور دکتر محمدباقر نوبخت معاون پژوهش‌های اقتصادی و دکتر مجتبی حسینعلی‌پور مدیر گروه پژوهشی اقتصاد مسکن و ساختمان و متخصصین و صاحب‌نظران این عرصه در محل کتابخانه مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار گردید. در این جلسه ضمن ارائه نتایج پژوهش‌های اخیر در زمینه شناسایی راهکارهای تأمین منابع مالی و شیوه‌های بهینه بهره‌گیری از منابع داخلی و خارجی بحث و تبادل نظر شد.

حاضرین در جلسه از مدیران ارشد صنایع ساخت کشور خصوصاً صنعت نفت، مدیران سازمان سرمایه‌گذاری و کمک¬های اقتصادی و فنی ایران، نخبگان و محققان عرصه اقتصاد، تأمین مالی و ساخت، و اعضای جامعه خبرگان علمی و اجرایی کشور بودند.

در ابتدای جلسه دکتر محمدباقر نوبخت با اشاره به اهمیت راهبردی تأمین مالی پروژه‌های انرژی و پروژه‌های مهم و عظیم زیرساخت و لزوم بکارگیری رویکردهای صحیح و اثربخش در این عرصه بر اهتمام مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برای ارائه نتایج کاربردی در این زمینه به مراجع تصمیم‌گیری کشور تأکید نمودند.

در ادامه مدیر جلسه، دکتر مجتبی حسینعلی‌پور با بیان اهمیت هم‌اندیشی در چنین جلساتی در جهت دستیابی به اهداف عالی، سخنرانان را به ایراد نظراتشان دعوت نمودند.

اولین سخنران جلسه مهندس هانیه سلیمانی دبیر گروه اقتصاد مسکن و ساختمان (و کارشناس تأمین مالی پروژه‌های انرژی) با معرفی مفاهیم مربوط به تکنیک ها، ابزارها و منابع تأمین مالی، به معرفی رویکردهای نوین و زمینه‌های فنی لازم در زمینه تأمین مالی پروژه‌های عظیم انرژی و زیرساخت پرداختند.

ایشان همچنین در این جلسه، نحوه بکارگیری رویکردها و بسته‌های قراردادی مشارکت بخش عمومی و خصوصی (Public Private Partnership) در توسعه زیرساخت‌ها را مورد بررسی قرار دادند و شیوه تدوین استراتژی‌های مناسب برای تأمین مالی در مواجهه با ریسک‌های سطوح خرد، میانی و کلان پروژه‌های کلان را بیان کردند و با معرفی موارد مورد تأکید در بحث مشارکت عمومی و خصوصی مانند نقش‌ها و مسئولیت‌های دولت و عوامل کلیدی موفقیت پروژه‌های PPP، بر لزوم درک و استفاده صحیح از پکیج‌های قراردادی ابر پروژه‌ها تأکیدکردند.

معرفی انواعی از سیستم‌ها و پکیج‌های قراردادی و اجرایی، بررسی نمونه‌های موردی تأمین مالی پروژه‌های موفق در کشورهای در حال توسعه و بحث در باره پیاده‌سازی پیش‌نیازهای علمی و عملکردی در سطح ملی و بین‌المللی در جهت بهره‌برداری از رویکردهای نوین در این زمینه از دیگر موارد سخنرانی ایشان بود.
سخنرانی بعدی جلسه توسط مهندس اکبر ترکان مدیر گروه پژوهشی امور زیربنایی مرکز تحقیقات استراتژیک با عنوان «تامین مالی پروژه‌های زیرساخت و انرژی با مدیریت صحیح منابع مالی موجود» ایراد گردید.

مهندس ترکان با بیان تاریخچه‌ای از درآمدهای نفتی از چند دهه گذشته تاکنون مروری بر درآمدهای ارزی در سال‌های اخیر داشتند. ایشان با بیان و بررسی رابطه مستقیم کاهش درآمدهای نفتی با کاهش درآمدهای مالیاتی، به بحث درباره نحوه صحیح استفاده از درآمد نفتی پرداختند.
ایشان با استدلال به اینکه نفت یک کالای سرمایه‌ای است و دارایی بین نسلی محسوب می‌شود، تبدیل این منابع ارزشمند به دارایی ماندگار و سرمایه¬گذاری زیربنایی برای بهره‌مندی نسل‌های آتی را اصولی‌ترین کاربرد این منابع دانستند. جمع‌بندی نهایی سخنرانی ایشان بصورت ذیل ارائه گردید:

١. سرمایه‌گذاری در صنعت نفت به منظور حصول اطمینان از تداوم درآمدهای نفتی اولین اولویت مصرف درآمدهای نفتی است.

٢. سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی که دارایی‌های بین نسلی را در کشور شکل می‌دهند از دیگر اولویت‌های مصرف درآمدهای نفتی است.

سومین سخنران جلسه آقای مهندس کوروش طاهرفر، معاون مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران سخنرانی خود را با عنوان راهکارها در پروژه‌های زیربنایی ارائه نمودند.

ایشان با اشاره به این که زیرساخت‌ها بسترساز سایر سرمایه‌گذاری‌ها هستند، به نقد و بررسی عملکرد پروژه‌های عمرانی پرداختند، ایشان با بیان اینکه نه بخش خصوصی و نه بخش دولتی به تنهایی توانایی بر عهده گرفتن هزینه‌های چنین پروژه‌های عظیمی را ندارد، راهکارهای مشارکت عمومی و خصوصی، استفاده بهینه از منابع مالی و بودجه های سنواتی، تدوین شاخص‌های بهینه برای اجرای پروژه‌های بخش عمومی، تغییر نظام تصویب و نظارت پروژه‌های عمرانی دولتی و تدوین سیاست‌های تشویقی برای تسریع حضور سرمایه‌گذار خارجی را در پروژه‌های زیر بنایی پیشنهاد دادند.

در ادامه، جلسه با پرسش و پاسخ و بیان نظرات حاضرین در نشسست، ادامه یافت و نهایتاً با تأکید دکتر نوبخت بر استمرار چنین جلساتی در نوبت‌های بعدی و اعلام ختم جلسه از سوی مدیر جلسه و ذکر صلوات خاتمه یافت.