پیش‌بینی رشد اقتصادی کشور در سال ١٣٨٨ با استفاده از شاخص ترکیبی آینده‌نگر

خلاصه

در این نشست دکتر حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر محمدباقر نوبخت معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک، و دکتر رویا طباطبایی‌یزدی مدیر گروه شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی معاونت پژوهش‌های اقتصادی به ایراد سخن پرداختند.
سخنرانی دکتر رویا طباطبایی‌یزدی مدیر گروه پژوهشی شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک به شرح ذیل است:
مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ١٣٧٩ مطالعه و انتشار مقالات و گزارشات مربوط به شاخص ترکیبی آینده‌نگر را به طور مستمر در دست تهیه دارد.
تولید ناخالص داخلی (GDP) یکی از مهمترین نماگرها برای تعیین وضعیت اقتصاد است؛ ولی انتشار ارقام قطعی تولید ناخالص داخلی بیش از یک سال به طول می‌انجامد. در واقع کسی اساساً نمی‌داند که در مقطع کنونی، اقتصاد در چه وضعیتی قرار دارد. با توسل به نماگرها و شاخصهای ترکیبی آینده‌نگر می‌توان شناختی از وضعیت موجود اقتصاد و پیش‌بینی وضعیت آینده به دست آورد. استفاده از نماگرهای آینده‌نگر و شاخصهای ترکیبی آینده‌نگر برای پیش‌بینی وضعیت آینده اقتصادی نسبت به دیگر روشهای پیش‌بینی، از این مزیت برخوردار است که این روش بر مبنای آمار و اطلاعات واقعی که خود سازنده و یا تأثیر گذار بر تولید ناخالص داخلی (و به طور کلی فعالیتهای اقتصادی) می‌باشند و نقاط برگشت آن عموماً قبل از نقاط برگشت در دوره‌های رونق و رکود اقتصادی است، صورت می‌پذیرد و نه پیش‌بینی روند متغیر مورد نظر بر اساس آمار و اطلاعات قبلی آن.
مؤلفه‌های شاخص ترکیبی آینده‌نگر در ایران با توجه به امکانات آماری و در دسترس بودن داده‌های بهنگام و با توجه به ساختار اقتصادی ایران از 5 نماگر آینده‌نگر 1- نقدینگی (M2) به قیمت ثابت، 2- شاخص قیمت سهام، 3- تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره برای واحدهای مسکونی، 4- قیمت نفت، 5- تعداد بیکاران برای محاسبه شاخص ترکیبی آینده‌نگر استفاده شده است.
از آنجاییکه هر یک از این نماگرها به تنهایی برای پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کافی نمی‌باشند، ترکیبی از این نماگرها تحت عنوان «شاخص ترکیبی آینده‌نگر» مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش‌بینی‌های انجام گرفته بر اساس شاخص ترکیبی آینده‌نگر بر مبنای ارقام نه ماهه اول سال ١٣٨٧نشان می‌دهند که نرخ رشد اقتصادی در سال ١٣٨٧ در حدود ٥ درصد و در سال ١٣٨٨ در حدود ٤.٥ درصد خواهد بود. پیش‌بینی‌های انجام شده توسط صندوق بین المللی پول در آوریل ٢٠٠٩ در مورد رشد اقتصادی ایران برای سالهای ٢٠٠٨ و ٢٠٠٩ به ترتیب 4.5 درصد و 3.2 درصد می‌باشد.
شاخص ترکیبی آینده‌نگر توسط سازمان OECD برای کشورهای عضو این سازمان نشان می‌دهند که در ماه می‌سال 2009 این شاخص برای همه کشورها ( به غیر از فرانسه، انگلستان و ایتالیا) کاهش شدید داشته که نشان دهنده این است که در ٦ الی ٩ ماه آینده رشد اقتصادی این کشورها با کاهش روبرو خواهد شد. این روش پیش‌بینی یک روش استاندارد می‌باشد که توسط OECD و دیگر سازمانهای بین المللی و در کشورهای مختلف محاسبه می‌گردد.
در پایان جلسه دکتر رویا طباطبایی‌یزدی، مدیر گروه پژوهشی شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی، فردریک ملک، پژوهشگر گروه پژوهشی شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی و بهزاد محمودی، پژوهشگر گروه پژوهشی شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی به سؤالات حضار در این زمینه پاسخ دادند.