سیاست خارجی رژیم صهیونیستی فراتر از جهان عرب؛ تعمیق مناسبات با گرجستان

مقدمه

به موازات تشدید فضای بین‌المللی علیه کشورمان پس از روی کارآمدن ترامپ و کمپین فشار حداکثری، رژیم صهیونیستی نیز اقدامات آفندی خود را در حوزه­های سخت و نرم در دستور کار خود قرارداده و به طرز قابل توجهی اقدام به توسعه حوزه نفوذ خود در مناطق مختلف (آسیای میانه، قفقاز جنوبی و آسیای غربی) نموده است و شروع به عادی سازی یا ارتقاء سطح همکاری‌ها با کشورهای مختلف (ارمنستان، امارات و سودان) براساس دکترین (اتحاد پیرامونی) کرده است و به مرور در حال تکمیل قطعات پازل این استراتژی می‌باشد. رژیم صهیونیستی  با تغییر ادراکات راهبردی خود و با همکاری کشورهای منطقه، در تلاش است تا با قراردادن ایران در محاصره امنیتی و اقتصادی، موازنه را به نفع خود تغییر دهد و خود را به موضع قدرت بلامنازع منطقه‌ای برساند. در منطقه قفقازجنوبی با توجه به مناسبات نزدیک میان ارمنستان، ایران و روسیه، در حال حاضر توجه و تمرکز تلاویو عمدتاً معطوف به دو کشور دیگر منطقه یعنی آذربایجان و گرجستان شده است. در این گزارش سعی شده است اهم اهداف این رژیم در گرجستان مورد بررسی قرار گیرد.

1. مثلث  امریکا، گرجستان و رژیم صهیونیستی

به وجود آمدن خلاء ژئوپلیتیکی ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فرصت مناسبی را برای حضور امریکا و رژیم صهیونیستی در اوراسیا پدید آورد و برقراری ارتباط با جمهوری‌های جدیدی مانند آذربایجان و گرجستان در دستور کار واشنگتن و تلاویو قرارگرفت و به موفقیت­ها و پیشرفت­هایی نیز دست یافتند. گرجستان بدلیل همسایگی با روسیه و قرارگیری در منطقه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک منحصر به فرد، کانون این توجهات بود. امریکا و  رژیم صهیونیستی از همان ابتدای دهه 1990 استقلال گرجستان را به رسمیت شناختند و با افتتاح سفارت در سال 1992 روابط با گرجستان آغاز نمودند و رفته رفته بر کمیت و کیفیت این رابطه افزودند. با وقوع انقلاب رنگی در گرجستان در سال 2003 و روی کار آمدن تیم غرب گرای ساکاشوییلی، روابط تلاویو و واشنگتن با تفلیس شتاب بیشتری به خود گرفت که اوج آن را باید در سال 2008 و در جریان بحران ماه اوت دانست. اما با حضور نیروهای نظامی روسیه در آبخازیا و اوستیا، عملأ روابط نظامی فی مابین تا حدودی فروکش کرد و در بخش های دیگر گسترش پیدا کرد. پس از پایان درگیری ها ایالات متحده حدود یک میلیارد دلار به گرجستان برای کمک به جبران خسارات وارده در طول جنگ انتقال داد و در 9 ژانویه 2009، وزیر امور خارجه ایالات متحده کوندولیزا رایس و وزیر امور خارجه گرجستان گریگول واشادزه پیمان همکاری استراتژیک امضا کردند. همچنین از عضویت گرجستان در نهادهای غربی مانند ناتو و اتحادیه اروپا اعلام حمایت شد. هرچند، موضوع حضور تفلیس در اتحادیه اروپا تاحدی پیش رفته است اما عضویت در ناتو همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. 

2. اهداف رژیم صهیونیستی در گرجستان

گرجستان تا سال 2008 سرپل ارتباطی رژیم صهیونیستی با جمهوری های آسیای میانه و قفقازجنوبی محسوب می شد و یکی از متحدین این رژیم به حساب می آمد. ولی با وقوع بحران اوت و حضور نظامی روسیه در اوستیا و آبخازیا، رژیم صهیونیستی مجبور شد حجم مناسبات امنیتی و نظامی  خود را در تفلیس کاهش دهد و جمهوری آذربایجان را جایگزین گرجستان نماید و بخش اعظم فعالیتهای اطلاعاتی و نظامی خود را به آنجا منتقل کند. روابط تلاویو با تفلیس در سال های اخیر، در حوزه های مختلفی بسط و گسترش یافته است و همکاری های این دو بازیگر را به سمت استراتژی اتحاد راهبردی پیش برده است. اهم اهداف صهیونیست ها در گرجستان را می توان در این موارد خلاصه کرد:

1-2. حمایت از اقلیت یهود

یکی از رویکردهای سنتی رژیم صهیونیستی از زمان تاسیس، شناسایی و حمایت از یهودیان در کشورهای مختلف و برنامه ریزی برای حضور آنها در سرزمین های اشغالی  و یا استفاده بهینه از آنها در راستای منویات رژیم، بوده است. یهودیان یکی از مهمترین گروه های نفوذ رژیم صهیونیستی درکشورهای هدف به حساب می آیند. گرجستان نیز با دارا بودن حدود 120000 یهودی ساکن سرزمین های اشغالی و حدود 13000 یهودی مقیم، یکی از کشورهای مورد توجه صهیونیست ها دراین زمینه محسوب می شود. در حال حاضر برخی از مشاغل و پست های حساس در گرجستان در اختیار یهودیان گرجی تبار می باشد که نشان از موفقیت این رژیم در این زمینه است.

2-2. موازنه سازی با روسیه

یکی از اهداف زیرکانه تلاویو در توسعه مناسبات با گرجستان، به رابطه روسیه با جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت مربوط می شود. یکی از دلایل صهیونیستها جهت افزایش فعالیت های نظامی در گرجستان، تحت فشار گذاشتن مسکو برای کاهش حمایت های خود از ایران و سوریه بوده است و اینکه کرملین مجوز اقدام نظامی علیه مواضع ایران در سوریه را در اختیار صهیونیست ها قرار دهد.

3-2. ایجاد پایگاه اطلاعاتی و لجستیکی علیه ایران

هر اندازه که حضور فیزیکی صهیونیست ها در گرجستان به واسطه هشدارهای کرملین کاسته شده بر اقدامات پنهانی و پیچیده نظامی اطلاعاتی آنها علیه تهران افزایش داشته است. گرجستان با ایران مرز مشترک ندارد اما با توجه به فاصله جغرافیایی اندک، می تواند یکی از گزینه های مهم صهیونیست ها برای اقدامات احتمالی علیه تهران به حساب آید. سایت نظامی این رژیم در منطقه مارنئولی در جنوب تفلیس و پایگاه نظامی ناتو می تواند همواره در اختیار این رژیم قرار گیرد. علاوه بر این احداث تاسیسات راداری و مخابراتی پیشرفته در جنوب گرجستان به طور کامل می تواند مناطق شمال کشورمان را تحت پوشش قرار دهد. در نتیجه، گرجستان می تواند یکی از سناریوهای پیش روی صهیونیست ها برای اجرای اقدامات پیش دستانه علیه ایران محسوب می شود.

4-2. منافع سرشار اقتصادی

یکی دیگر از اهداف مهم تلاویو در توسعه و تعمیق روابط با تفلیس، اهداف و منافع اقتصادی می باشد. با توجه به اصلاحات اقتصادی فراوانی که سال های گذشته گرجستان به منظور افزایش سرمایه گذاری و تسهیل عضویت در اتحادیه اروپا انجام داده است، زمینه را برای ورود شرکت های غربی و اسرائیلی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف این کشور، فراهم کرده است. در حال حاضر صهیونیست ها سرمایه گذاری عظیمی را این کشور بخصوص در بنادر سخومی و باتومی در دریای سیاه انجام داده اند. همچنین شرکت های مختلف صهیونیستی در زمینه توریسم و هتل داری در این کشور به فعالیت مشغول هستند. مسئله پر اهمیت دیگر برای رژیم صهیونیستی، بحث انرژی و انتقال آن از طریق گرجستان و ترکیه به سرزمین های اشغالی است. این رژیم در حال حاضر حدود 50 درصد از نفت مصرفی خود را از طریق خط لوله باکو ـ تفلیس ـ جیهان تامین می کند.

ارزیابی نهایی

رژیم صهیونیستی براساس تز اتحاد پیرامونی بن گوریون و همچنین دکترین تهدید متقابل ایران، در حال توسعه مناسبات خود با مناطق پیرامونی می باشد. در قفقاز جنوبی، گرجستان و آذربایجان بیشترین روابط را با رژیم صهیونیستی برقرار کرده اند و جز متحدین این رژیم به حساب می آیند. حضور رژیم صهیونیستی در گرجستان باعث افزایش قدرت و توان نظامی و همچنین افزایش عمق استراتژیک این رژیم در برابر جمهوری اسلامی ایران شده است. پایگاه نظامی این رژیم در گرجستان می تواند تهدید جدی علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران تلقی شود.