بررسی وضعیت نشر حرفه‌ای کتاب و سیاست‌های دولتی در ایران

در عصر حاضر که اطلاعات بنیاد توسعه به شمار می‌رود، هر جامعه‌ خردورزی درصدد است تا با آویختن به ریسمان آگاهی و اطلاعات، خود را به سرمنزل توسعه‌یافتگی برساند. بر این اساس قالب‌های مادی تولید اطلاعات اهمیتی بنیادین در جوامع امروزین پیدا می‌کنند. در این میان، با وجود قالب‌های مادی متنوع تولید اطلاعات، کتاب از اهمیت خاصی برخوردار است.

اهمیت تولید کتاب در جهان امروز به حدی است که میزان تولید آن در جوامع به‌عنوان شاخصی برای میزان توسعه‌یافتگی از نظر صاحبان اندیشه قرار گرفته و مراجع بین‌المللی نظیر سازمان علمی ـ فرهنگی سازمان مل متحد (یونسکو) نیز هر سال میزان تولید و انتشار کتاب در کشورهای مختلف را به‌عنوان شاخصی از توسعه منتشر می‌کند.

اهمیت کتاب و نقش آن به رغم حضور منابع اطلاع‌رسانی غیرکتابی، که (Non Book Material) خوانده می‌شوند، رواجی شگفت‌انگیز نیز یافته‌اند، هنوز هم غیرقابل انکار است.

در دنیای امروز صنعت نشر کتاب یکی از صنایع مهم و تاثیرگذار بر حیات فرهنگی و اجتماعی جوامع است. حجم اشتغال‌زایی این صنعت و مهم‌تر از آن تاثیر محصولات این صنعت بر کیفیت فرهنگی جوامع از جمله دلایلی است که صنعت نشر کتاب را مد نظر مدیران و سیاست‌گذاران بخش‌های دولتی در جوامع مختلف قرار داده است.

بر همین اساس نشر کتاب در دنیای امروز تبدیل به صنعتی شده است که از آن تحت عنوان «صنعت» نشر کتاب نام برده می‌شود، صنعتی که همانند دیگر صنایع بیش از هر چیز به‌دنبال بهره‌وری بیشتر در فعالیت‌های خود است.

توجه به مفهوم بهره‌وری در صنعت نشر امروزه آنرا در اکثر نقاط دنیا تبدیل به یک فعالیت حرفه‌ای کرده است و در جاهایی نیز که این صنعت دارای سطح پایینی از بهره‌وری است، دولت‌ها سعی می‌کنند تا با اجرای سیاست‌های حمایتی متعدد این صنعت را به‌سوی وضعیت حرفه‌ای سوق دهند.

در حال حاضر نشر حرفه‌ای هدفی است که سیاست‌های دولتی حوزه‌ کتاب در کشور سعی در تحقق آن دارند. اما به نظر می‌رسد که با تداوم سیاست‌های فعلی دولت در این حوزه تحقق این هدف هر روز ناممکن‌تر می‌شود.