چشم انداز همکاری جدید برلین- پاریس: رویکردی اروپا محور

امانوئل ماکرون که موفق گردید ٦٦.٦ درصد آرا را در انتخابات دور دوم فرانسه بدست آورد، یک هفته بعد روز یک شنبه(١٤ می) رسماً قدرت را از فرانسوا اولاند تحویل گرفت. این پیروزی در ادامه پیروزی رقبای راست افراطی در اتریش و هلند به عنوان عقب گردی برای احزاب راست افراطی اروپا محسوب می شود که بعد از برکسیت و پیروزی ترامپ خیز بزرگی برای سکانداری دولت ها در اروپا برداشته بودند. می توان گفت انتخابات ٢٠١٧ ، یک فرانسه ٢ قطبی و تقسیم شده را به نمایش گذاشت. از یک طرف پیروزی ماکرون نشان از یک نگاه انترناسیونالیست، نگاه به خارج از مرزها و دیدگاه مثبت به رویکردهای همکاری و ائتلاف در قالب اتحادیه اروپا و بازار محوری دارد و در مقابل، افزایش آرای لوپن (از ١٧ درصد سال ٢٠١٢ به ٣٨ درصد در سال ٢٠١٧) به معنای نگاه در حال رشد ملی گرایی، رویکرد مرکانتیلیستی ، ضد اتحادیه اروپا و مشکوک به هر آنچه غیر خودی است، می باشد.

این خطوط گسل را می توان در بسیاری از دموکراسی های غربی دید. پیروزی ترامپ در آمریکا و جهتی که رای دهندگان بریتانیایی را در موضوع برکسیت جذب کرد.

اکنون نگرانی از عدم کسب اکثریت پارلمانی در انتخابات ١١ و ١٨ ژوئن (٢١ و ٢٨ خرداد) فرانسه مهم ترین دغدغه پیش روی ماکرون برای شروع اصلاحات خود می باشد. حزب " به پیش" آقای ماکرون تازه تاسیس می باشد و هیچ کرسی در مجلس ندارد و بسیاری از اعضای این حزب جوان و تجربه سیاسی چندانی ندارند. لذا ماکرون که برای عمل به تعهداتش نیاز به یک اکثریت پارلمانی با ٢٨٩ کرسی دارد راه سختی را در پیش رو خواهد داشت و احتمال روی کار آمدن یک نخست وزیر از یک حزب دیگر نیز وجود دارد که اصطلاحاً در حیات سیاسی فرانسه به آن " زندگی مشترک بدون ازدواج" می گویند و سه بار از زمان جمهوری پنجم در فرانسه اتفاق افتاده است.

با توجه به شعار های لوپن همچون ترک منطقه یورو، همه پرسی برای خروج از اتحادیه اروپا و خروج از شنگن، انتخاب ماکرون یک پیروزی بزرگ برای اتحادیه اروپا نیز محسوب می شود. وی برنامه گسترده ای برای اصلاحات و تقویت ادغام های سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا دارد. با این حال باید توجه داشت که ١٥ سال پیش پدر خانم لوپن فقط ١٨ درصد آرا را در دور دوم در مقابل ژاک شیراک بدست آورده بود، این آرا در ٧ می ٢٠١٧ به بیش از دو برابر یعنی ٣٨ درصد رسیده است. لذا می توان گفت که موفقیت ماکرون در پیشبرد برنامه های خود می تواند احزاب افراطی را برای مدتی طولانی در حاشیه قرار دهد و برعکس در صورت عدم موفقیت در پیشبرد برنامه های اصلاحی می تواند شانس حزب لوپن را برای دوره های بعد افزایش دهد.

چشم انداز اصلاحات ساختاری اتحادیه اروپا با محوریت برلین- پاریس

در صورت پیروزی خانم مرکل در انتخابات سپتامبر (که احتمال آن با توجه به نظر سنجی ها و پیروزی در ایالت های مهم و کلیدی در انتخابات محلی بیشتر می باشد) سران اروپا و در راس آن دو قدرت بزرگ اتحادیه اروپا، آلمان و فرانسه همکاری های بی سابقه ای در حوزه مذاکرات برکسیت، اصلاحات ساختاری اتحادیه اروپا و حوزه یورو و بالاخص مباحث دفاعی و پروژه ارتش مستقل اروپا خواهند داشت و می توان گفت که با توجه به نگرانی هایی که از تضعیف و فروپاشی این نهاد قبل از انتخابات وجود داشت، به پیکر بندی مجدد اتحادیه اروپا خواهند پرداخت. شایان ذکر است که برخی از اصلاحات در اتحادیه اروپا در شصتمین سالگرد تاسیس پیمان رم در ٢٥ مارس ٢٠١٧ با عنوان "کاغذ سفید کمیسیون اروپا" مورد تصویب قرار گرفت که بحث محوری آن حرکت به سمت یک اروپای دو سرعته در بحث ادغام های سیاسی- اقتصادی و امنیتی است.

چشم اندازی که برای پیروزی حزب دموکرات مسیحی خانم مرکل در انتخابات سپتامبر وجود دارد، اتحادیه اروپا چشم انداز مثبتی حداقل نسبت به سال ٢٠١٦ در پیش رو خواهد داشت. به طور کلی دورنمای سیاست خارجی فرانسه همچون احیاء اتحادیه اروپا از طریق اصلاحات ساختاری و همکاری های اقتصادی- امنیتی با آلمان و همچنین اصلاحات اقتصادی داخلی و اصلاح بازار کار فرانسه در وهله اول بستگی به موفقیت های وی در انتخابات پارلمانی ماه ژوئن خواهد داشت. سوسیالیست ها احتمالا برخی از ٢٨٠ کرسی خود (از مجموع ٥٧٧ کرسی) را از دست خواهند داد و جمهوری خواهان سنتی نیز تعدادی از ١٩٤ کرسی کنونی خود را از دست می دهند. با این حال این دو حزب اصلی فرانسه از ساز و کارهای قدرتمندی در مناطق و شهرستان های فرانسه برخوردارند و همچنان می توانند نقش تعیین کننده ای در سیاست های آینده فرانسه بازی کنند. ماکرون برای ایجاد توازن واقعی در جایگاه و روابط آلمان- فرانسه باید ابتدا اصلاحات ساختاری را در کشور خود آغاز نماید. این امر بستگی به ائتلاف و همکاری رئیس جمهور جدید فرانسه با احزاب سنتی و پرنفوذ راست میانه و سوسیالیست ها خواهد داشت.