"الزامات سیاست‌گذاری در حوزه فرهنگ کتاب‌خوانی"

تاریخ : ١٣ مرداد ١٣٩٥ موضوع : فرهنگی برگزارکننده : معاونت پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی

خلاصه معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک برای بررسی آسیب‌ها و مشکلات حوزه کتاب خوانی و فرهنگ مطالعه در ایران اقدام به برگزاری نشستی با عنوان " الزامات سیاست گذاری در حوزه فرهنگ کتاب‌خوانی" کرد که طی آن کارشناسان مختلفی از حوزه نشر، نهادهای دولتی و عمومی به بحث در موضوع مورد نظر پرداختند.
نتایج معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک حسب وظیفه خود در مورد رصد مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور و ارائه راهبردهای اثر بخش برای آن اقدام به برگزاری نشستی کرد که محور اصلی آن بررسی آسیب‌های مطالعه و کتاب نخوانی جامعه ایرانی بود. بر پایه داده‌ها و پژوهش‌های مختلف سرانه مطالعه ایرانیان از متوسط جهانی کمتر بوده و همین امر به آسیب در ابعاد مختلف زندگی ما مانند اخلاق، قانون مداری، رفتار و باور و ... منجر شده است. در این نشست که با حضور دکتر مهدی نوید ادهم (معاون پژوهش‌های فرهنگی اجتماعی مرکز)، دکتر حمید شفیع‌زاده (مدیر گروه پژوهش‌های مدیریت، آموزش و منابع انسانی)، قائم شریعتی‌نیاسر (مشاور و دستیار ویژه معاونت و دبیر نشست)، دکتر خاکسار (دستیار ویژه قائم مقام مرکز) و جمعی از پژوهشگران مرکز و صاحبنظران این عرصه برگزار شد، آقایان دکتر فریبرز خسروی (معاون پژوهش، برنامه ریزی و فناوری کتابخانه ملی)، نادر قدیانی (رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان)، فخری زاده (دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران)، سیامک محبوب (نماینده دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور)، علی رمضانی (معاون تأمین منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور)، داورپناه (نماینده موسسه خانه کتاب) و علی اصغر سید آبادی (مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فعالیت‌های فرهنگی و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد) به بیان نقطه نظرات و دیدگاه‌های خود در این حوزه پرداختند. از اولین مسائل بیان شده در این نشست آمار سرانه و حاشیه‌ها و فهم‌های مختلف مسئولین و مردم از آن بود که به نظر کارشناسان یکپارچه کردن و همگون سازی داده‌ها و نتایج یکی از الزامات اولیه این موضوع می باشد. هم چنین بیان شد که بیش از بحث‌هایی مانند روشهای توزیع و تسهیل دسترسی مردم به کتاب و کتابخانه باید بر روی افزایش نیاز مردم به مطالعه و ترغیب آنان به فرهنگ کتاب خوانی تمرکز نمود. دکتر فیروز خسروی، معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی بیان نمودند که اصل مسئله کم‌خوان بودن است. سؤال این است که چرا باید کتاب خواند؟ جریان اطلاعات درست در جامعه نداریم و اطلاعات درست در تصمیم‌گیری‌ها نقش ندارد. تفکر نقاد در آموزش و پرورش ترویج نمی‌شود. طوطی‌وار حفظ کردن آسیبزا است و عدم تشنگی برای دریافت آگاهی و دانش متاسفانه دامن گیر جامعه ایرانی است که در نهایت به کم خوانی منجر می‌شود. سیامک محبوب، نماینده نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به مسائلی مانند رفتار کتاب‌خوانی در غرب و نحوه دسترسی و توزیع مناسب کتاب در این کشورها در مقایسه با ایران اشاره کرد. بر اساس نظر ایشان لزوم تسهیل دسترسی به کتاب به وسیله کتابخانه‌های عمومی با مبلغ صفر توسط کتابخانه‌های عمومی و کتاب‌فروشی‌ها می‌تواند در ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی مؤثر باشد. جناب آقای نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی نیز بر شناخت جامعه هدف، نحوه انجام حمایت‌های نهادهای ذی‌ربط، تفکیک گروه‌های سنی و تخصص ناشران تأکید نمودند. نکته جالب در سخنان ایشان بی‌خبری شهرداران مناطق از مصوبه شورای شهر (مصوبه کاربری فرهنگی) در معافیت‌های مالیاتی برای تأسیس کتابفروشی درمجتمع های بزرگ تجاری و در نتیجه غیبت کتاب فروشی‌ها در این مراکز بود. ایشان پیشنهاد دادند که روش اعطای یارانه کاغذ تغییر کرده و به انواع دیگری از حمایت از نشر توجه شود. جناب آقای سید آبادی از نویسندگان و مدیران وزارت ارشاد در حوزه کتاب‌خوانی نیز بر لزوم توجه به اقتضائات محلی و جهانی و ارائه تعریف جدید از مقوله کتاب تأکید داشتند. ایشان بیان کردند که برای انجام طرح‌های جدید باید طرح‌های قبلی حوزه کتاب‌خوانی را آسیب شناسی کرد. از نگاه ایشان نگاه آموزشی و ارشادی به کتاب‌خوانی باعث دلزدگی از آن می‌شود. همچنین از دیگر آسیب‌ها داشتن این نگاه است که افزایش کتابفروشی و کتابخانه به افزایش کتاب‌خوانی می‌انجامد. از دیگر آسیب‌ها در نگاه ایشان می‌توان به داشتن دید ریاکارانه در کتاب خوانی اشاره کرد. به این مفهوم که خانواده‌ها بر کتاب‌خوانی و ارزش آن تأکید می‌کنند ولی در عمل کتاب نمی‌خوانند. جناب آقای رمضانی معاون تأمین منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر مدل سیاست‌گذاری مطلوب و نسبت آن با اوقات فراغت جامعه تأکید کردند. به نظر ایشان مهم‌ترین کالای فرهنگی ج.ا.ا کتاب است و این محصول می‌تواند محور کالای فرهنگی ایران باشد و سیاست‌های دیگر با توجه به آن تعریف شود. برخی دیگر از راهبردهای ارائه شده در این نشست توسط سایر حضار نیز بر مسائلی مانند افزایش میل به مطالعه، جلوگیری از روش‌های اشتباه ترویج فرهنگ کتاب خوانی و روش‌های اثرگذار رسانه‌ای برای افزایش سرانه مطالعه ایرانیان تأکید داشت. در پایان نشست نیز دکتر نوید بر لزوم تعیین تعاریف و مفاهیم مورد اجماع همه در این بخش یک‌بار برای همیشه تأکید نمودند. در نگاه ایشان لزوم ایجاد تشنگی در مردم برای کتاب‌خوانی و اتخاذ راهبردهایی برای افزایش تقاضا بر دیگر سیاست‌ها مانند توزیع و نشر کتاب ارجحیت دارد..

خلاصه

معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک برای بررسی آسیب‌ها و مشکلات حوزه کتاب خوانی و فرهنگ مطالعه در ایران اقدام به برگزاری نشستی با عنوان " الزامات سیاست گذاری در حوزه فرهنگ کتاب‌خوانی" کرد که طی آن کارشناسان مختلفی از حوزه نشر، نهادهای دولتی و عمومی به بحث در موضوع مورد نظر پرداختند.

نتایج

معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک حسب وظیفه خود در مورد رصد مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور و ارائه راهبردهای اثر بخش برای آن اقدام به برگزاری نشستی کرد که محور اصلی آن بررسی آسیب‌های مطالعه و کتاب نخوانی جامعه ایرانی بود. بر پایه داده‌ها و پژوهش‌های مختلف سرانه مطالعه ایرانیان از متوسط جهانی کمتر بوده و همین امر به آسیب در ابعاد مختلف زندگی ما مانند اخلاق، قانون مداری، رفتار و باور و ... منجر شده است.
در این نشست که با حضور دکتر مهدی نوید ادهم (معاون پژوهش‌های فرهنگی اجتماعی مرکز)، دکتر حمید شفیع‌زاده (مدیر گروه پژوهش‌های مدیریت، آموزش و منابع انسانی)، قائم شریعتی‌نیاسر (مشاور و دستیار ویژه معاونت و دبیر نشست)، دکتر خاکسار (دستیار ویژه قائم مقام مرکز) و جمعی از پژوهشگران مرکز و صاحبنظران این عرصه برگزار شد، آقایان دکتر فریبرز خسروی (معاون پژوهش، برنامه ریزی و فناوری کتابخانه ملی)، نادر قدیانی (رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان)، فخری زاده (دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران)، سیامک محبوب (نماینده دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور)، علی رمضانی (معاون تأمین منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور)، داورپناه (نماینده موسسه خانه کتاب) و علی اصغر سید آبادی (مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فعالیت‌های فرهنگی و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد) به بیان نقطه نظرات و دیدگاه‌های خود در این حوزه پرداختند.
از اولین مسائل بیان شده در این نشست آمار سرانه و حاشیه‌ها و فهم‌های مختلف مسئولین و مردم از آن بود که به نظر کارشناسان یکپارچه کردن و همگون سازی داده‌ها و نتایج یکی از الزامات اولیه این موضوع می باشد. هم چنین بیان شد که بیش از بحث‌هایی مانند روشهای توزیع و تسهیل دسترسی مردم به کتاب و کتابخانه باید بر روی افزایش نیاز مردم به مطالعه و ترغیب آنان به فرهنگ کتاب خوانی تمرکز نمود.
دکتر فیروز خسروی، معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی بیان نمودند که اصل مسئله کم‌خوان بودن است. سؤال این است که چرا باید کتاب خواند؟ جریان اطلاعات درست در جامعه نداریم و اطلاعات درست در تصمیم‌گیری‌ها نقش ندارد. تفکر نقاد در آموزش و پرورش ترویج نمی‌شود. طوطی‌وار حفظ کردن آسیبزا است و عدم تشنگی برای دریافت آگاهی و دانش متاسفانه دامن گیر جامعه ایرانی است که در نهایت به کم خوانی منجر می‌شود.
سیامک محبوب، نماینده نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به مسائلی مانند رفتار کتاب‌خوانی در غرب و نحوه دسترسی و توزیع مناسب کتاب در این کشورها در مقایسه با ایران اشاره کرد. بر اساس نظر ایشان لزوم تسهیل دسترسی به کتاب به وسیله کتابخانه‌های عمومی با مبلغ صفر توسط کتابخانه‌های عمومی و کتاب‌فروشی‌ها می‌تواند در ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی مؤثر باشد.
جناب آقای نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی نیز بر شناخت جامعه هدف، نحوه انجام حمایت‌های نهادهای ذی‌ربط، تفکیک گروه‌های سنی و تخصص ناشران تأکید نمودند. نکته جالب در سخنان ایشان بی‌خبری شهرداران مناطق از مصوبه شورای شهر (مصوبه کاربری فرهنگی) در معافیت‌های مالیاتی برای تأسیس کتابفروشی درمجتمع های بزرگ تجاری و در نتیجه غیبت کتاب فروشی‌ها در این مراکز بود. ایشان پیشنهاد دادند که روش اعطای یارانه کاغذ تغییر کرده و به انواع دیگری از حمایت از نشر توجه شود.
جناب آقای سید آبادی از نویسندگان و مدیران وزارت ارشاد در حوزه کتاب‌خوانی نیز بر لزوم توجه به اقتضائات محلی و جهانی و ارائه تعریف جدید از مقوله کتاب تأکید داشتند. ایشان بیان کردند که برای انجام طرح‌های جدید باید طرح‌های قبلی حوزه کتاب‌خوانی را آسیب شناسی کرد. از نگاه ایشان نگاه آموزشی و ارشادی به کتاب‌خوانی باعث دلزدگی از آن می‌شود. همچنین از دیگر آسیب‌ها داشتن این نگاه است که افزایش کتابفروشی و کتابخانه به افزایش کتاب‌خوانی می‌انجامد. از دیگر آسیب‌ها در نگاه ایشان می‌توان به داشتن دید ریاکارانه در کتاب خوانی اشاره کرد. به این مفهوم که خانواده‌ها بر کتاب‌خوانی و ارزش آن تأکید می‌کنند ولی در عمل کتاب نمی‌خوانند.
جناب آقای رمضانی معاون تأمین منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر مدل سیاست‌گذاری مطلوب و نسبت آن با اوقات فراغت جامعه تأکید کردند. به نظر ایشان مهم‌ترین کالای فرهنگی ج.ا.ا کتاب است و این محصول می‌تواند محور کالای فرهنگی ایران باشد و سیاست‌های دیگر با توجه به آن تعریف شود.
برخی دیگر از راهبردهای ارائه شده در این نشست توسط سایر حضار نیز بر مسائلی مانند افزایش میل به مطالعه، جلوگیری از روش‌های اشتباه ترویج فرهنگ کتاب خوانی و روش‌های اثرگذار رسانه‌ای برای افزایش سرانه مطالعه ایرانیان تأکید داشت.
در پایان نشست نیز دکتر نوید بر لزوم تعیین تعاریف و مفاهیم مورد اجماع همه در این بخش یک‌بار برای همیشه تأکید نمودند. در نگاه ایشان لزوم ایجاد تشنگی در مردم برای کتاب‌خوانی و اتخاذ راهبردهایی برای افزایش تقاضا بر دیگر سیاست‌ها مانند توزیع و نشر کتاب ارجحیت دارد..

لینک کوتاه: https://csr.ir/000029

ارسال نظرات

نظر شما :

غیر قابل انتشار: ۰

در انتظار بررسی: ۰

انتشار یافته: ۱