"نشست تخصصی چالش‌های سیاست زبانی در ایران"

خلاصه

به منظور بحث و بررسی پیرامون چالش‌ها و مشکلات سیاست‌های زبانی در ایران، جلسه‌ای با حضور آقای دکتر رضا غفارثمر، دکتر نگار داوری و دکتر مریم غیاثیان توسط معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک منعقد شد. در ابتدای جلسه آقای دکتر ابراهیم حاجیانی، مدیرگروه پژوهش‌های فرهنگی به سه مسئله و مشکل اصلی اجراء سیاست‌های زبانی برای انسجام ملی در ایران اشاره نمود که عبارت بودند از رابطه زبان ملی سراسری و رسمی (زبان فارسی) با زبان‌های محلی و منطقه‌ای، رابطه زبان فارسی با زبان‌های بیگانه به‌ویژه زبان انگلیسی و تحول درونی در زبان فارسی. وی تأکید نمود اهمیت بررسی چالش‌های زبانی از آن جهت است که زبان عامل مهمی در تکوین هویت ملی و ایجاد و ارتقاء انسجام ملی به شمار می‌آید.
در بخش بعدی، آقای دکتر غفارثمر به بررسی جایگاه سیاست زبانی در فقه جامع علمی کشور پرداخته و رابطه آن را با آموزش زبان انگلیسی تشریح نمودند. وی تأکید داشت که نباید زبان را به عنوان مهم‌ترین عامل شکل‌گیری انسجام ملی در نظر گرفت. در عین حال زبان در ملی‌سازی، نقش مهمی داشته است. وی مهم‌ترین مشکل سیاست‌گذاری زبانی در ایران را سیاست تک‌زبانی دانست که موجب حذف زبان‌های محلی می‌شود. به نظر ایشان باید به تنوع زبانی توجه بیشتری داشت.
سخنران بعدی، خانم مریم غیاثیان، به مسئله حقوق زبانی اقلیت‌ها و ابعاد انسانی تنوع زبانی و لزوم به رسمیت شناختن آن تأکید نمود. به نظر دکتر غیاثیان نقض حقوق زبانی یکی از مهم‌ترین انواع نقض حقوق بشر است و انتظار می‌رود دولت از زبان‌های قومی حمایت کنند. به پیروی از این رویکرد آموزش و تدوین زبان‌های محلی یکی از توصیه‌های مهم خواهد بود. در بخش بعدی خانم دکتر نگار داوری به تشریح الگوی نظام‌مند برای برنامه‌ریزی زبان در ایران پرداخته و تأکید نمود؛ توجه توأمان به زبان ملی (فارسی) و زبان‌های محلی تناقضی با یکدیگر ندارد. ایشان به تشریح فرایند، زمینه‌ها و تکنیک‌های برنامه‌ریزی زبانی پرداخته و تمامی اجزاء ‌و اصول برنامه‌ریزی در حوزه زبان را احصاء نمودند.