خصوصی‌سازی و صنعت نفت

خلاصه

درآمد ارزی سرانه نفت و گاز کشور به یک هزار دلار در سال می‌رسد که این میزان درآمد ارزی در تاریخ کشور بی‌سابقه است و تا به حال در تاریخ ایران این مقدار درآمد نفت و گاز سرانه نداشته‌ایم، ولی پیش‌بینی می‌شود که در سال ١٣٨٧درآمد نفتی به هزار دلار برسد و شاید در اثر افزایش قیمت نفت درآمد سرانه نیز به ٤ هزار و ٥٠٠ دلار برسد. یکی از امیدواری‌هایی که برای استفاده از این منابع وجود دارد، طبیعتاً خصوصی‌سازی در صنعت بالقوه و عظیم نفت، گاز و پتروشیمی است تا از این طریق بتوان پویایی در صنعت نفت ایجاد کرد و راه برای رسیدن به مقام اول منطقه همان‌گونه که در سند چشم‌انداز آمده است، هموار شود. اگر این خصوصی‌سازی در کشور و به ویژه در نفت، گاز و پتروشیمی ایجاد نشود پیش‌بینی‌ این است که رتبه‌ کشور کاهش پیدا کند و در سال ٢٠٢٥، از رتبه سوم -اکنون از نظر تولید ناخالص داخلی پس از ترکیه و عربستان قرار داریم- به رتبه چهارم نزول کنیم و با این رتبه، متأسفانه جای خود را به یک کشور کوچک به نام امارات می دهیم و ممکن است آنها در سال ٢٠٢٥، محصول ناخالص داخلی‌شان از کشور ما بیشتر شود. طی نشستی که تشکیل شد، ٣ محور اصلی زیر پیشنهاد شد:
١- طراحی ساختار صنعت نفت برای ورود و حضور بخش خصوصی در صنعت نفت، محورهای این پانل عبارت‌ بودند از، جداسازی وزارت نفت از شرکت های زیر مجموعه به نحوی که وزارت نفت سیاست گذار باشد و شرکت های اصلی ملی نفت اجرا کننده باشند.
٢- ایجاد یک سازمان جدید تحت مدیریت وزارت نفت به طوری که شرکت‌های خصوصی‌ شده زیر چتر این سازمان قرار بگیرند.
٣ـ شفاف سازی حقوق مالکیت و مرزهای عملیاتی بخش خصوصی در مراحل بالادستی، میان دستی و پایین دستی و همین طور مسأله قیمت گذاری، تأمین خوراک و فرآورده ها در بلندمدت