تجارت منطقه‌ای و بهره گیری از ظرفیت‌های شبکه حمل و نقل طرح دعوی علیه ایالات متحده آمریکا در دیوان بین المللی دادگستری به جرم مشارکت در نسل کشی مردم مظلوم فلسطین بررسی رویکرد‌های تحلیلی از عملیات هفت اکتبر ۲۰۲۳ حماس عرضه «مدیریت بهره وری، فردی و سازمانی» در بازار نشر راهبرد آمریکا در تقابل امنیتی جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی شگفتی سازی دو مفهوم «اطمینان» و «احتمال» در یک طرح؛ سیاستگذاری برای جهت دهی سرمایه‌های عظیم مردمی به سوی تولید داخلی شگفتی سازی دو مفهوم «اطمینان» و «احتمال» در یک طرح؛ سیاستگذاری برای جهت دهی سرمایه‌های عظیم مردمی به سوی تولید داخلی ترور‌هایی به درازای عمر یک انقلاب مردمی و با هدف تضعیف توان تولید داخلی نشست شورای پژوهشی پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران و تامین کالای امنیت در غرب آسیا: الزامات و محدودیت‌ها جمهوری اسلامی ایران و تامین کالای امنیت در غرب آسیا: الزامات و محدودیت‌ها مشارکت مردم و رشد تولید؛ ظرفیت‌ها و انتظارات از نهمین رئیس جمهور (بخش دوم: درس آموخته‌های خارجی)
کد خبر:۱۶۰۲
۲۱ اسفند ۱۴۰۲ | ۱۳:۱۰
یادداشت علمی

حکمروایی شهری و جهت گیری های سیاستی



از تشویش و سردرگمی واژگانی (حکمرانی، حکمرانی شایسته، حکمرانی متعالی، حکمرانی سرآمد، حکمرانی خوب و حکمرانی خوب شهری؛ حکمروایی، حکمروایی شایسته، حکمروایی خوب، حکمروایی سرآمد، حکمروایی متعالی و حکمروایی خوب شهری) در لابلای متون و منابع که عبور کنیم، آنچه امروزه در باب اداره مطلوب شهر‌ها اهمیت دارد، توجه به تغیر گفتمانی است که به سهیم بودن فعالانه همه عناصر و ذینفعان (بخش خصوصی، جوامع مدنی و دولت یا حاکمیت) در تعیین چشم انداز، اداره و سرنوشت شهر و شهروندان برمی گردد.
با مفروض دانستن تفاهم بر واژه ی «حکمروایی»، مطلوب برای جوامع شهری، سازوکاری برای اداره بهینه شهر‌ها با توجه به عناصر سه¬گانه «شهروند، محیط شهری و مدیریت شهری» است که به مشارکت همه ذینفعان در فرایند پیشرفت و توسعه شهری و دستیابی به رفاه و کمال کالبدی و روحانی اشاره دارد. در این معنی، حکمروایی دارای اجزای «انسان قوی و سالم، خانواده ی سالم، سازمان سالم، جامعه ی سالم و تمدن نوین جهانی» است و به اصلاح و تنظیم گری «روابط متعدد فرد (شهروند) با خود، با خدا، با سایرین (جامعه) و با محیط زیست» می پردازد.
حکمروایی با این مضمون، به دنبال تعامل دولت و بخش خصوصی و جامعه مدنی برای نیل به پیشرفت و توسعه می باشد؛ برداشتی آزاد و متنوع از توسعه دارد که مطابق آداب و رسوم و فرهنگ محلی و ارزش-های حاکم در هر جامعه است؛ به رفاه به عنوان یک معیار مینگرد اگرچه جای هدف (کمال معنوی) و وسیله (رفاه مادی) را بخوبی می چیند؛ مبتنی بر نظام ارزشی الهی است و مشروعیت حکمرانان در آن، به اجرای احکام الهی خواهد بود. حکمروایی شهری در حالت مطلوب و متعالی خویش، نیازمند شکل گیری حکومتی الهی است و روی کار آمدن انقلاب اسلامی و برپایی حکومت جمهوری اسلامی در جغرافیای ایران، در همین راستا قابل تفسیر است.
در شکل گیری حکومت ها و زایش حکمروایی در جوامع شهری، اگرچه «محتوا» یکسان و مبتنی بر اصول مشخصی، چون توحید، عدالت، معاد، نبوت و امامت است لیکن در «شکل و قالب ها»، اقتضائات زمانی و مکانی، دخیل هستند. تناسب با اقتضائات روز و پاسخگویی به نیاز‌های روزآمد جامعه، در همین زمره، می-گنجد. همچنین حکمروایی شهری باید برای عرصه ها و نیاز‌های جدید شهروندان، چارهانیشی کند و از غافله ی هوشمندسازی و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، جا نماند.
تردیدی نیست که مدل بین المللی حکمروایی، اصول و شاخص های خوبی دارد، لیکن چنانچه با اقتضائات بوم، فرهنگ، جغرافیا و ارزش های جمهوری اسلامی سازگار نباشد، در صورت پیاده سازی در شهر‌های کشور، از کارآمدی لازم برخوردار نخواهد بود. ابتدا باید تکلیف سیاست¬گذران با «هدف غایی»، بخوبی روشن و تبیین شود، که آیا صرفا خیر مادی، سود و لذت است و یا قرب الهی. توجه به این مهم، برای سیاستگذاران، از اهمیت مبنایی برخوردار است که علیرغم وجود «اشتراکات لفظی» با اصول و شاخص های بین المللی، لیکن «مبانی فلسفی» متفاوتی در این بین وجود دارد که باید در سیاستگذاری های توسعه شهری و اداره شهر‌های کشور، بدان توجه نمود، ازجمله:
-مطابق شاخص «پاسخگویی» در مدل بین المللی، دولت و نهاد‌های مدنی و مردم تنها در برابر یکدیگر پاسخگو هستند، لیکن در مدل حکمروایی مبتنی بر ارزش های الهی، دولت، مردم و نهاد‌های مدنی باید در برابر هم و در برابر خدا پاسخگو باشند.
-مطابق شاخص «قانونمداری» در مدل بین المللی، پایبندی به قوانین قوه مقننه در هر جامعه، کفایت می-کند، اما در مدل مبتنی بر ارزش های الهی، پایبندی به قوانین دینی و احکام دینی، در کنار قوانین قوه مقننه، لازم است.
-مبتنی بر شاخص «فسادستیزی و مبارزه با فساد» در مدل بین¬المللی، نظارت و بازرسی بر اساس تصمیمات نهاد بازرسی است، اما در مدل مبتنی بر ارزش¬های الهی، روش های بازرسی و نظارتی، باید اخلاق مدارانه و مبتنی بر حلال و حرام باشد.
-بر اساس شاخص «شفافیت» در مدل بین المللی، شرایط آزادی اطلاعات وجود دارد، اما در مدل مبتنی بر ارش های الهی، آزادی اطلاعات به شرط رعایت اخلاق و صداقت، مدنظر است.
- «کارایی و اثربخشی» در مدل بین¬المللی، تنها به معنای سود حداکثری مادی و توجه به ظرفیت های مادی است، اما در مدل الهی، استفاده از ظرفیت های مادی و معنوی برای رشد دنیوی و سعادت اخروی، مدنظر است.
حکمروایی شهری در جمهوری اسلامی، فرایند اجرای احکام الهی و تصمیم گیری توسط انبیا، اولیا و نائبان ایشان و اجرای آن‌ها با حضور و مشارکت آحاد جامعه در عرصه های تصمیم سازی، تصمیم گیری، برنامه ریزی، اجرا و نظارت، برای نیل به رفاه و آسایش و تکامل دنیوی و اخروی است. برای تدوین چنین مدل جامعی، اگرچه فرامطالعه منابع موجود و مصاحبه با خبرگان و صاحبنظران معاصر، لازم است، اما کافی نیست. بلکه نگاهی به قوانین موجود از جمله قانون اساسی، کتاب الهی (قرآن کریم)، بیانات مقام معظم رهبری به-عنوان قطب نمای سیاستگذاری کلان کشور، سیر و سیره ی حکومت داری و مدینه داری (اداره¬ی شهری) در دوران نخستین حکومت های اسلامی (نبی اکرم اسلام ص و حضرت علی ع) نیز ضرورت دارد.
در این صورت، سند‌های چشم انداز در شهر‌های کشور، از یک آرمان¬گرایی غیرواقع بینانه، دور و دست-نایافتنی، به سوی مجموعه ای از رویه های بهبودیافته در سایه ی تلاش و همدلی مردم و مدیران شهری (شهرداری ها و شورا‌های شهر و نه صرفا شورا‌های شهرداری) برای پیشرفت و توسعه ی همه جانبه و حرکت تدریجی به سوی تمدن نوین در گام دوم انقلاب، متحول خواهد شد.

یداله صادقی
ارسال نظرات
پربازدید ها
آخرین گزارش های تحلیلی
آخرین مصاحبه ها
آخرین ویدئوها