برگزاری نشست تخصصی تاثیرات تبلیغات تجاری بر سبک زندگی ایرانیان

خلاصه مباحث نشست:
یکی از عومل مؤثر بر روش برگزیدن سبک زندگی توسط جامعه و تغییر آن، رسانه‌ها هستند و یکی از چهار کارکرد اصلی رسانه‌ها نیز تبلیغات است. رسانه‌ها نیز برای تأمین نیازهای فزاینده خود هر روزه بیش تر از گذشته به درآمد تبلیغات تجاری وابسته می‌شوند و بخش قابل توجهی از فعالیت خود را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به تبلیغات تجاری اختصاص می‌دهند. تبلیغات تجاری علاوه بر رسانه‌ها به عرصه‌های دیگر زندگی انسان نیز راه پیدا کرده و به عنوان نمونه محیط زندگی او را نیز توسط تبلیغات محیطی و شهری تحت تأثیر قرار داده است. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم با توجه به همه گیری فزاینده خود به بستری برای تبلیغات تبدیل شده‌اند که به عنوان پدیده روز در رسانه‌ها قابل مطالعه هستند.
نشست تخصصی تاثیرات تبلیغات تجاری بر سبک زندگی ایرانیان با هدف بررسی رابطه صنعت تبلیغ و سبک زندگی، توسط معاونت پژوهش‌های فرهنگی اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک برگزار شد و به دنبال پیدا کردن نقطه شروعی برای بررسی این تاثیرات، یافتن چالش‌های این حوزه و تنظیم راهبردهایی بود که در نهایت به بهبود شاخص‌های کیفیت زندگی ایرانیان ختم گردد.
در این نشست که با حضور آقایان دکتر ابراهیم حاجیانی (مدیر گروه پژوهش‌های اجتماعی معاونت)، قائم شریعتی نیاسر (مشاور و دستیار ویژه معاون پژوهش‌های فرهنگی اجتماعی)، اسماعیل شیرعلی، اسماعیل غلامی‌پور و علیرضا رودساز (پژوهشگران معاونت) برگزار شد؛ آقایان دکتر خیامی، رییس مرکز استان‌های سازمان صدا و سیما، دکتر صدر محمدی دبیر انجمن صنفی شرکت‌های تبلیغاتی ایران و دکتر بهرام صالح روانشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید رجایی حضور داشتند و هر کدام از زاویه تخصص و تجربه خود به بیان نظر پرداختند.
در ابتدا دکتر صالح به اهداف عالی سازمان صدا و سیما اشاره کردند و این که تبلیغات تجاری گسترده در شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی این رسانه می‌تواند بر این اهداف سایه انداخته و آن‌ها را نقض کند. تبلیغات تجاری در صورت سرایت به همه ابعاد زندگی مردم در نهایت به سرخوردگی آنان از تبلیغ و ایجاد نگرش منفی به موضوع مورد تبلیغ می‌شود.
در ادامه دکتر صدر محمدی بیان کردند که امروزه تبلیغات به صنعتی بزرگ تبدیل شده است که با استفاده از ابزارهای مختلف رسانه ای، هنری و ... گردش مالی عظیمی پیدا کرده است و ماهیتی چند بعدی دارد. به همین دلیل برای بررسی تبلیغات و آثار آن بر زندگی انسان باید همه این ابعاد را مورد نظر داشت. ماهیت اقتصادی این صنعت وابستگی مالی برای آن ایجاد کرده است که همین موضوع یکی از عوامل تغییر محتوای تبلیغات و تحت تأثیر قرار گرفتن آن و ایجاد آسیب‌هایی مثل مصرف زدگی و ... شده است. شرکت‌های تبلیغاتی برای حفظ موجودیت خود در این صنعت کیفیت تبلیغات را فدای کمیت کرده‌اند و بسیاری از شاخص‌ها و عوامل انسانی را به اجبار نادیده می‌گیرند.
دکتر خیامی نیز به وابستگی رسانه‌ها به منابع مالی و محدودیت‌هایی که این وضعیت بر آن‌ها تحمیل می‌کند اشاره کرند که البته رسانه ملی تا حدی از وضعیت استثنا است زیرا که با بودجه عمومی اداره می‌شود و به همین دلیل استقلالی نسبی دارد، ولی نیاز این سازمان به درآمدهای بیشتر در بخش‌هایی به همراهی با نهادها و شرکت‌های آگهی دهنده می‌انجامد. رسانه ملی در سال‌های اخیر به علت مواجهه با کمبود منابع مالی به کاهش کیفیت در مقابل کمیت وادار شده که در نهایت می‌تواند یکی از عوامل آسیب زای سبک زندگی مخاطبان این رسانه باشد. ایشان در ادامه گفتند که رسانه ملی بخشی از جامعه است و مشکلات اصلی جامعه به صورت طبیعی بر عملکرد ساختارهای مختلف نیز اثر می‌گذارد که رسانه ملی نیز بی نصیب نمی‌ماند. همچنین مشکلات و آسیب‌های ناشی از تبلیغ که عرصه‌های مختلف حیات انسان از جمله سبک زندگی او را تحت تأثیر قرار می‌دهد نیز در این قسمت بیان شد. آثاری مانند از بین رفتن تنوع در زندگی آحاد مختلف جامعه، ایجاد احساس محرومیت، تاثیرات منفی فرهنگی و ... .
در ادامه کارشناسان به ارائه راهکارهایی برای ساماندهی به وضعیت تبلیغات تجاری (با نگاه به مفهوم کلی سبک زندگی) پرداختند که در ادامه می‌آید:
- بررسی حذف تبلیغات تجاری از برخی شبکه‌های اصلی رسانه ملی
- ساماندهی تبلیغات با پیگیری قانون صنفی پیشنهادی انجمن صنفی شرکت‌های تبلیغاتی ایران (شامل تأسیس بخش‌های رگولاتوری و ساماندهی قوانین و آیین نامه‌ها)
- انجام پژوهش‌های بنیادی با رویکرد همه جانبه نگر در حوزه تبلیغات تجاری و آثار اجتماعی آن (طراحی مدلی برای بررسی عوامل و شاخص‌های حوزه تبلیغات)
- بررسی امکان قانون گذاری برای حمایت از حقوق مخاطبان در مقابل تبلیغات تجاری (مطالعه تطبیقی کشورهای موفق مانند حوزه کشورهای اسکاندیناوی)
-آموزش جدی و رسمی در حوزه تبلیغات تجاری (ایجاد سرفصل‌های درسی برای حوزه در رشته‌های موجود یا ایجاد رشته‌های مستقل رسمی در نهادهای آموزشی)
- آگاه کردن عموم از آثار و نحوه اثر تبلیغات از طریق رسانه‌ها